In 2025 krijgen 53 Nederlandse gemeenten gezamenlijk €53 miljoen uitgekeerd door de overheid. Dit bedrag dient als compensatie voor het feit dat in hun regio’s geofysisch onderzoek is uitgevoerd voor mogelijke opslaglocaties van radioactief afval. Dankzij een recente wetswijziging mogen de betrokken gemeenten ook in de toekomst extra tegemoetkomingen verwachten. Gemeenten die uiteindelijk als definitieve locatie worden aangewezen, ontvangen een eenmalige uitkering van maar liefst €60 miljoen.
Jadercentrale
Foto: Markus Distelrath / Pixabay
Vanaf januari dit jaar geldt een aangepaste kernenergiewet, ingevoerd met een wijziging van wet 416/2009. Deze aanpassing versnelt onder andere de aanleg van energie-infrastructuur en biedt nu ruimte voor meer steun aan lokale overheden. Gemeenten waar geofysisch onderzoek is verricht voor mogelijke opslag van kernafval krijgen, door deze maatregel, een tegemoetkoming.
Compensatie uit de ‘Kernenergiebijdrage’
Het onderzoek vormde de basis van de keuze voor vier potentiële locaties voor een nieuwe nationale opslagfaciliteit. In totaal waren negen gebieden onderwerp van analyse, verspreid over drieënvijftig gemeenten die nu in aanmerking komen voor schadevergoeding.
De compensatie wordt betaald uit een speciaal ‘kernenergiespaarfonds’. Energiemaatschappijen zoals Vattenfall en EPZ, exploitanten van de Nederlandse kerncentrales Borssele en (voormalig) Dodewaard, storten wettelijk verplicht €2,00 per opgewekte megawattuur in dit fonds. De bijdragen zijn bedoeld voor de toekomstige kosten van veilig afvalbeheer en het ondersteunen van getroffen regio’s.
Gemeenten ontvangen één miljoen euro wanneer in hun grondgebied tussen 1 januari 2017 en 31 december 2018 een aanvraag is gedaan om er radioactief afval mogelijk op te slaan. Dit geldt ook als de aanvraag nog moest worden goedgekeurd, zolang de regio onderwerp was van onderzoek.
De vernieuwde kernenergiewet biedt nu structureel meer financiële zekerheid. Naast de initiële vergoeding staat vast dat de uiteindelijk gekozen gemeente een eenmalig bedrag van €60 miljoen tegemoet kan zien. Ook andere lokale overheden waarvan het grondgebied wordt aangewezen als beschermd opslaggebied voor ondergrondse afvalopslag, krijgen eenzelfde bedrag uitgekeerd.
Gemeenten in de eindselectie kunnen verder rekenen op extra compensatie
Dit is waarschijnlijk niet de laatste tegemoetkoming. Gemeenten die doorstromen naar de eindselectie van vier kanshebbers, worden ook in de komende jaren financieel gecompenseerd naarmate het selectie- en onderzoeksproces vordert.
Tot nu toe wordt het meeste Nederlandse radioactieve afval tijdelijk opgeslagen bij de centrale in Borssele, maar deze opslagcapaciteit is niet oneindig. De overheid verwacht uiterlijk in 2030 een definitieve locatie voor langdurige opslag te bepalen. De bouw van het ondergrondse afvaldepot moet naar verwachting rond 2065 voltooid zijn.
Blijft u op de hoogte van dit complexe, maar cruciale onderwerp via regionale platforms zoals Omroep Zeeland en landelijke media. Want de toekomst van duurzame en verantwoorde energie-opslag raakt ons allemaal – vooral als het om veiligheidsmaatregelen in uw eigen gemeente gaat.
