De provincie Liberec heeft officieel haar eisen aan het Poolse ministerie van Milieu bekendgemaakt. Reden? De voortdurende uitbreiding van de bruinkoolmijn Turów, net over de grens met Polen. Blijft een oplossing uit, dan overweegt Tsjechië de kwestie voor te leggen aan het Europese Hof van Justitie.
Bruinkoolmijn Turów in de grensstreek
In Noord-Bohemen maken bewoners en lokale organisaties zich al jaren zorgen over de impact van de mijn Turów. Hun zorgen? Niet alleen de directe schade aan het Milieu, maar vooral het structurele verlies van grondwater in omliggende dorpen en gemeenten. Eind november zijn de eisen van Liberec doorgespeeld naar de Europese Commissie en zullen ze formeel aan de Poolse overheid worden overhandigd. Dit is afgesproken tussen Tsjechië, Polen en Brussel, na herhaalde gesprekken over de ingewikkelde situatie rondom Turów.
Geen akkoord? De volgende stop is het Europees Hof
Het is nu aan de Poolse regering om te reageren op de eisen van Liberec. Komt er geen doorbraak, dan is Tsjechië vastbesloten om het stopzetten van de mijnbouw via een spoedmaatregel bij het Europees Hof af te dwingen. De provincie Liberec verwacht nog dit jaar een standpunt van de Europese Commissie. Overigens: politieke bronnen melden al langer dat de huidige uitbreiding van de mijn juridisch gezien op losse schroeven staat.
De Poolse vergunning voor dagbouw liep af in april 2020, maar werd toch vernieuwd voor meerdere jaren. Tegenstanders zijn ervan overtuigd dat dit indruist tegen de EU-wetgeving en procedures. Dit zorgt bij veel Tsjechen – en zeker bij gemeenten als Hrádek nad Nisou – voor stevige frustratie.
Regionale zorgen: minder water, meer stof
Protesten tegen de uitbreiding van de mijn Turów, foto: Luboš Pavlovič.
Omwonenden trekken regelmatig naar het gemeentehuis: al jaren kampen zij met een dalend peil van schoon drinkwater, veroorzaakt door de ‘lekkage’ richting de mijn. Toch is het waterprobleem niet het enige: er is ook sprake van meer stof, luchtvervuiling en geluidsoverlast – zeker nu het bos, dat voorheen als natuurlijke barrière fungeerde, gekapt is.
Het verdwijnen van het bos zorgt bovendien voor extra lichtvervuiling. Oplossing? Een stevige wal met beplanting tussen mijn en dorpen – iets wat de Poolse zijde vorig jaar officieel beloofde, maar waar in 2025 nog altijd geen begin mee is gemaakt.
“Onze prioriteit is en blijft het stoppen van deze illegale mijnbouw en een gedegen milieutoets,” benadrukt Václav Židek, gedeputeerde Milieu en Landbouw in Liberec. “De schade aan water, natuur en leefomgeving is overduidelijk en aangetoond. Niet alleen de waterstand lijdt, bewoners worden elke dag geconfronteerd met fijnstof, lawaai en lichtvervuiling. De beloofde groene wal zou deze effecten kunnen beperken, maar tot nu toe is er niets gebeurd. Dat maakt de onvrede in de regio alleen maar groter.”
