Windenergie is niet meer weg te denken uit het Nederlandse landschap, van de vlaktes in Groningen tot de kustlijn bij Zeeland. We kennen allemaal de discussies over geluidsoverlast en slagschaduw, maar weinig mensen staan stil bij een ander probleem: jaarlijks komen er wereldwijd miljoenen vogels om door botsingen met windturbines. Gelukkig is daar verandering op komst dankzij een innovatief AI-systeem dat niet alleen vogels tijdig detecteert, maar ook actief voorkomt dat zij in aanraking komen met de draaiende wieken.
Windturbine in het Hollandse landschap
Foto: pasja1000 / Pixabay
Tot 82% minder vogelsterfte door slimme technologie
Windenergie groeit spectaculair, zeker nu Nederland in 2025 ruim voorop loopt in het realiseren van nationale duurzaamheidsdoelstellingen. Maar met de opkomst van honderden extra windmolens nemen ook de risico’s voor trekvogels en beschermde soorten toe. Juist hier biedt het nieuwe systeem van het Britse bedrijf IdentiFlight uitkomst. Door slimme camera’s te combineren met zelflerende neurale netwerken, worden turbines automatisch vertraagd of tijdelijk stilgezet zodra een vogel te dichtbij komt.
- AI-camera’s scannen continu de omgeving tot op 1 kilometer afstand.
- Het systeem berekent nauwgezet de vluchtbaan en snelheid van de vogel.
- Alleen bij dreigend gevaar wordt de turbine binnen 30 seconden afgeremd of stilgezet.
Een recente veldtest wees uit dat deze aanpak het aantal vogelaanvaringen tot maar liefst 82% kon verminderen! Dat is goed nieuws, zeker voor belangrijke trekroutes zoals langs de Waddenzee, waar incidenteel zeldzame soorten langskomen.
Kunstmatige intelligentie herkent beschermde vogelsoorten
Het slimme camerasysteem doet meer dan alleen “zien” dat er een vogel aankomt. Met behulp van diepgaande AI herkent het algoritme specifieke soorten – zoals de beschermde zeearend of lepelaar – en grijpt alleen in wanneer het echt nodig is. Dit minimaliseert onnodige stilstand, iets waar exploitanten als Eneco en Vattenfall bijzonder blij mee zijn.
Bovendien delen de systemen steeds nauwkeurigere data met elkaar. Dus hoe langer zo’n AI toe wordt gepast in regio’s als Flevoland, hoe beter natuur en techniek op elkaar worden afgestemd. Door deze kennisuitwisseling leert het systeem lokale vogelpatronen herkennen en voorspellen.
Wat betekent dit voor windenergie in Nederland?
Als redacteur en natuurliefhebber zie ik regelmatig de worsteling tussen duurzaamheid en natuurbehoud. Initiatieven zoals die van IdentiFlight laten zien dat je niet hoeft te kiezen. Met deze technologie kunnen we zowel de energietransitie blijven versnellen als onze fraaie inheemse vogelpopulatie beschermen. Het zijn juist zulke toepassingen die in 2025 onmisbaar worden binnen de Nederlandse klimaatstrategie.
Praktische tips voor gemeenten en energiebedrijven
- Overweeg het integreren van slimme AI-bewakingssystemen bij nieuwe windmolenparken.
- Werk samen met lokale vogelbescherming (zoals Vogelbescherming Nederland) voor optimale plaatsing en monitoring.
- Volg de nieuwste pilots in provincies als Friesland en Noord-Holland om van praktijkervaringen te leren.
Dit AI-systeem is geen silver bullet, maar het is wel een reuzestap richting écht natuurinclusieve windenergie. En dat is iets waar Nederland in 2025 best trots op mag zijn.
