Veel Nederlandse bossen staan onder druk door het veranderende klimaat. Wat verrassend is: het huidige bosbeleid is vaak te star om effectief te reageren op deze nieuwe uitdagingen. Zowel boseigenaren als boswachters, ecologen, bedrijven en onderzoekers zijn het erover eens dat het tijd is om het bosrecht ingrijpend te herzien.
Klimaatverandering vraagt om nieuwe boswetten
Beeld: Albrecht Fietz via Pixabay
Waarom de huidige wet- en regelgeving achterloopt
De kern van het probleem ligt in de verouderde Boswet. Deze is al sinds de jaren 90 nauwelijks veranderd en veroorzaakt vooral veel bureaucratie en beperkte vrijheid voor boseigenaren. Concreet betekent dit bijvoorbeeld dat ze heel precies moeten vastleggen welke boomsoorten ze aanplanten en in welke verhoudingen. Spontane verjonging van het bos krijgt amper kans en dat is steeds vaker een gemiste kans in de praktijk.
Expertise uit de praktijk: wat zegt de wetenschap?
Onderzoekers van onder andere Wageningen University & Research bevestigen: “Juist meer diversiteit in beheer per gebied geeft bossen meer veerkracht. De natuur gebruiken als bondgenoot leidt tot meer biodiversiteit én sociale baten.” Vanuit die visie werkt een groep experts – Platform Voor Vernieuwing Boswet – ondertussen aan duidelijke voorstellen voor het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.
Welke stappen zijn nu nodig?
- Minder bureaucratie: Geef lokale bosbeheerders en eigenaren meer beslissingsruimte.
- Flexibele aanpak: Maak het mogelijk om het beheer af te stemmen op lokale omstandigheden.
- Stimuleer diversiteit: Ruimte voor verschillende boomsoorten maakt bossen robuuster bij droogte en plagen.
- Ondersteuning van natuurlijk herstel: Leg minder vast, laat natuurlijke verjonging vaker haar werk doen.
Wat gebeurt er als we stil blijven staan?
Zoals Tom Pospíšil, expert op het gebied van bosbeheer, het treffend samenvat: “Als er geen vernieuwing komt, blijven we steken in de aanpak van gisteren. Dan is het Nederlandse bos straks niet opgewassen tegen droogte, stormen en nieuwe plagen.” Dit is geen toekomstmuziek – ook in Gelderland en Noord-Brabant hebben we de gevolgen van zwakke bossen al aan den lijve ondervonden.
Uw rol als burger of professional
Staat u zelf dicht bij het bos, als eigenaar, beheerder of gewoon als liefhebber? Dan is het nu het moment om u te verdiepen in het debat rond boswetgeving. Misschien kunt u zelfs invloed uitoefenen op de plannen voor de komende jaren. Eén ding is zeker: alleen door samenwerking tussen overheid en burgers kunnen onze bossen groene, gezonde oases blijven in een veranderend klimaat.
