Elke winter zie ik hetzelfde: zwarte plekken achter radiatoren, een muffe geur en bewoners die niet meer weten wat ze moeten doen. Schimmel begint vaak stil en groeit snel waar warmte, vocht en slechte luchtcirculatie samenkomen. Gelukkig kunt u met een paar realistische maatregelen veel ellende voorkomen — zonder direct een dure verbouwing.
Waarom ontstaat schimmel daar zo graag?
Warmte uit de radiator verwarmt de lucht, die vervolgens langs koude muren stroomt. Als de wand kouder is dan het dauwpunt van die lucht, condenseert vocht — perfect voor schimmelsporen. In oudere huizen (Amsterdamse bovenwoningen, rijtjeshuizen met dunne spouwmuren) is dit extra kansrijk. Ook: natte was binnen, slechte ventilatie of lekkende leidingen vergroten het probleem.
Direct toepasbare maatregelen
- Verhoog de luchtcirculatie: trek radiator en meubels minimaal 5–10 cm van de muur. Gebruik geen lange gordijnen die warmte afsluiten.
- Monteer radiatorfolie (reflecterende folie) tussen radiator en muur — goedkoop, effectief en te koop bij Gamma, Praxis of Karwei.
- Meet de luchtvochtigheid met een hygrometer. Streef naar 40–60% relatieve luchtvochtigheid.
- Ventileer kort maar krachtig: 5–10 minuten kierraam of ’s ochtends en ’s avonds een raam open zetten voorkomt langdurige condens.
- Droog was zoveel mogelijk buiten of in een afzuigend kastje; een condensdroger of wasdroger met afvoer is in de winter vaak de beste investering.
Structurele oplossingen die echt helpen
Als het probleem terugkeert, kijk dan naar isolatie en ventilatiesysteem. Spouwmuurisolatie, betere gevelisolatie of dubbel glas verminderen koudebruggen. Controleer uw ventilatiesysteem (type C of mechanische ventilatie) en onderhoud uw cv-ketel (Remeha, Nefit, Vaillant) regelmatig — verstopte systemen werken minder efficiënt en verhogen vochtproblemen.
Schimmel verwijderen: wat werkt wél?
- Bescherm uzelf: handschoenen en een mondkapje.
- Kleine plekken: schoonmaken met een oplossing van soda (natriumcarbonaat) of speciale schimmelverwijderaars; naspoelen en goed drogen.
- Grote of terugkerende plekken: schimmel kan in het pleisterwerk zitten — schakel een vakman in.
- Na reiniging: behandel de plek met schimmelwerende verf of een primer. Bij grote investeringen: consulteer een bouwkundig adviseur.
Praktische gewoontes voor de hele winter
Houd een stabiele temperatuur aan: een koude nacht met grote temperatuurschommelingen geeft meer condensatie. Plaats planten in matige aantallen — veel groen verhoogt de luchtvochtigheid. Gebruik zo nodig een elektrische ontvochtiger in slecht geventileerde kamers.
Ik werk al jaren met mensen die denken: “Dat komt wel goed als het voorjaar is.” Maar schimmel laat sporen achter en beschadigt muren. Begin dit seizoen vroeg: een paar uur werk en €20 aan folie of een hygrometer kan u veel ergernis en kosten besparen.
Heeft u een specifiek geval — een oude buitenmuur of een lastige radiatorplek? Deel foto of situatie in de reacties; ik geef graag concrete tips.
