De afgelopen jaren werd het stoken van hout en houtpellets in Nederland geprezen als een milieuvriendelijke manier om energie op te wekken. Maar in 2025 klinkt er een ander geluid: steeds meer wetenschappers stellen dat het effect van houtstook op het klimaat zelfs ongunstiger kan zijn dan dat van kolen en aardgas. De Europese Unie kijkt daarom kritisch naar het huidige beleid en bereidt strengere regelgeving voor.
Het hoofdkantoor van de Europese Commissie
Foto: Dimitris Vetsikas / Pixabay
Biomassa: van groene held tot probleemkind?
In Nederland vormt biomassa – waaronder houtpellets – een aanzienlijk deel van onze hernieuwbare energie. Volgens recente cijfers van het CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) haalde biomassa in 2024 meer dan 50% van het totaal aan duurzame energieproductie. Maar deze cijfers vertellen niet het hele verhaal.
- Het idee dat biomassa klimaatneutraal is, blijkt achterhaald. Asbjørn Torvanger, onderzoeker bij CICERO in Oslo, benadrukt dat het lastig is om de werkelijke impact op het klimaat in te schatten door gebrekkige kennis over de koolstofopslag van bossen en bodem.
- Ontbossing blijft buiten beeld. In veel berekeningen worden de gevolgen van grootschalige ontbossing voor het winnen van biomassa vaak niet volledig meegewogen. Hierdoor belandt er toch grote hoeveelheden CO₂ in de atmosfeer.
Europa wil biomassabeleid aanscherpen
In Den Haag is biomassa al onderwerp van stevig debat. Maar ook in Brussel staat het onderwerp op scherp. De Europese Unie wil het gebruik van hout als ‘groene energie’ aan strengere eisen onderwerpen. Dit kan grote gevolgen hebben voor huishoudens én bedrijven, van Zuid-Limburg tot Groningen.
- Subsidiestop op komst? Denk aan het mogelijk afbouwen van subsidies op biomassaketels. Gemeenten als Rotterdam en Arnhem stimuleerden de afgelopen jaren juist de overstap op houtpelletkachels voor woningen en kleine bedrijven.
- Toekomst voor biomassacentrales onzeker. Diverse Nederlandse warmtebedrijven investeerden de afgelopen jaren fors in biomassa-installaties. Maar strengere regels kunnen deze investeringen onder druk zetten.
Wat betekent dit voor u?
Stapt u binnenkort over op een biomassaketel in uw huis of bedrijfspand? Overweeg dan de langere termijn. De kans is groot dat de Europese eisen vanaf 2026 of 2027 scherper worden, wat subsidies of goedkeuringen kan beïnvloeden. Ook lokale overheden volgen de EU op de voet: gemeenten zoals Utrecht en Nijmegen onderzoeken al alternatieven als aardwarmte, warmtepompen of collectieve warmtenetten.
Praktische tips naar een groenere warmte
- Kies waar mogelijk voor moderne, energiezuinige installaties met de minste uitstoot.
- Laat altijd eerst uw woning goed isoleren – de investering verdient zichzelf snel terug.
- Bekijk lokale stimuleringsregelingen op het Energieloket voor subsidies op alternatieven als warmtepompen of zonneboilers.
- Volg het nieuws van het Rijk en de Europese Unie over duurzame energie. De regels veranderen snel; tijdig schakelen loont!
Wist u dat?
Ondanks de groene reputatie veroorzaakt biomassa in 2024 in Nederland meer dan 5 megaton CO₂-uitstoot per jaar – dat is bijna evenveel als alle personenauto’s tussen Amsterdam en Maastricht samen!
Duidelijk is: het debat over biomassa is volop gaande, in Den Haag én Brussel. Voorlopig blijft ons energielandschap in beweging. Wat vandaag geldt als ‘groen’, kan morgen alweer plaatsmaken voor nieuwe inzichten, beleidsregels en technologieën.
