De discussie over het opslaan van duurzaam opgewekte energie in waterstof laait opnieuw op, vooral sinds Elon Musk het in 2025 wederom “complete onzin” heeft genoemd. Voorstanders noemen waterstof de ontbrekende schakel in de energietransitie, terwijl Musk en andere critici juist wijzen op flinke nadelen. Hoe zit het nu echt met waterstof als energie-opslag, en wat betekent dat voor ons in Nederland?
Foto: Trevor Cokley, Public domain
De Europese droom vs. Musks nuchterheid
Waterstof is in het vizier van de Europese Commissie, de Nederlandse regering en organisaties als de Internationale Energie Agentschap (IEA). Ze investeren miljarden in projecten rond de Eemshaven en Rotterdam om ‘groene waterstof’ te benutten als batterij voor overtollige stroom van bijvoorbeeld windparken op zee.
Op de Financial Times conferentie Future of Cars liet Elon Musk echter geen middel onbeproefd: volgens hem is waterstof een inefficiënte, dure en onpraktische manier om energie op te slaan. “Ik ben hier zo’n 200 keer over ondervraagd – waterstof is simpelweg geen goede oplossing voor energie-opslag,” aldus Musk.
Waar wringt de schoen volgens experts?
- Productie verloopt inefficiënt: Waterstof maken via elektrolyse (‘water splitsen’ met elektriciteit) vergt opvallend veel stroom. Er gaat dus helaas al veel energie verloren bij de productie zelf.
- Opslag is een logistiek dilemma: Om waterstof op grote schaal in vloeibare vorm op te slaan, zijn extreem grote en dure tanks nodig. Kiest men voor gasvormige opslag? Dan wordt het volume nog groter en spelen veiligheidszorgen een rol, zeker in dichtbevolkte gebieden als de Randstad.
Zijn er toch kansen voor Nederland?
Toch zetten bedrijven als Shell, Gasunie en HyNet volop in op waterstofhubs in Groningen en Rotterdam. Voor de industrie (denk aan Tata Steel in IJmuiden of chemieclusters in Limburg) kan waterstof als brandstof wél een speelveld veranderen, omdat elektrificeren daar niet altijd kan. Maar voor energie-opslag in woonwijken of als ‘batterij van het elektriciteitsnet’ zijn er in 2025 betere alternatieven.
Praktische alternatieven die nú werken
- Grootschalige batterijen: Projecten met lithium-ijzerfosfaat (LiFePO4)-batterijen zijn in Flevoland en Zeeuws-Vlaanderen volop in opmars. Voor huishoudens zijn thuisbatterijen als die van Enphase of BYD steeds interessanter geworden.
- Warmte-opslag: In Amsterdam en Eindhoven worden aquathermiewijken getest, waarbij warmte in waterbassins wordt opgeslagen voor de winter. Dat blijkt betrouwbaar en betaalbaar.
Wat moet u onthouden?
Elon Musk prikkelt terecht de discussie over waar we ons geld en onze techniek het best op inzetten. Voor industrieën met veel restwarmte of moeilijk elektrificeerbaar proces is groene waterstof veelbelovend, vooral rond onze havensteden. Maar wie denkt dat waterstof binnenkort onze woonwijken of laadstations van stroom gaat voorzien – dat beeld is voorlopig niet realistisch.
Mijn advies? Blijf lokale ontwikkelingen volgen: bedrijven uit Delft en Eindhoven werken aan innovatieve zoutbatterijen, die mogelijk ook een rol krijgen in de Nederlandse energietransitie. En onderschat lokale energiecoöperaties niet – soms vinden zij praktische oplossingen waar zelfs miljardairs als Elon Musk niet aan gedacht hebben!
