Steeds meer Nederlanders investeren in zonnepanelen, voor het milieu én de energierekening. Maar wist u dat deze zonnige ontwikkeling ook een schaduwzij heeft? Volgens experts kunnen fotovoltaïsche systemen – vooral die met slecht beveiligde omvormers – niet alleen voor hun eigenaren, maar ook voor ons nationale elektriciteitsnet een serieus risico zijn.
Kwetsbaarheden in omvormers: een onderschat gevaar
Uit recent onderzoek van beveiligingsbedrijf Bitdefender blijkt dat met name omvormers uit China, zoals die van Deye in combinatie met de populaire Solarman-software, gevoeliger zijn voor hackpogingen dan menigeen denkt. Deze kwetsbaarheid was eind 2024 zelfs onderwerp van gesprek in Nederlandse media zoals de NOS.
Hackers zouden – bij onvoldoende beveiliging – op afstand toegang kunnen krijgen tot uw apparatuur, instellingen kunnen aanpassen of het hele systeem kunnen uitschakelen. In een land als Nederland, waar bijna 2,5 miljoen zonne-installaties draaien, is de impact niet te onderschatten.
Hoe groot is het risico op black-outs?
Vooralsnog zijn grootschalige storingen door hacks gelukkig niet vastgesteld. Maar het gevaar groeit: nu steeds meer huishoudens en bedrijven voor zonnepanelen kiezen, neemt ook het potentieel toe dat kwaadwillenden meerdere systemen tegelijk platleggen. Als tientallen of zelfs honderden omvormers tegelijk uitvallen, kunnen delen van het net onstabiel worden.
- Cijfers die verrassen: Wereldwijd draaien ruim 2,1 miljoen systemen op de genoemde kwetsbare software, samen goed voor 195 gigawatt aan vermogen.
- Nederland in de top: We behoren tot de Europese koplopers wat zonne-energie betreft – extra reden om alert te zijn.
Waarom nu pas dit probleem?
Vroeger was ons net vooral afhankelijk van grote energiecentrales met budget en middelen voor cybersecurity. Nu de energiemarkt decentraliseert, heeft bijna elke rijtjeswoning en bedrijfshal zelf een stukje verantwoordelijkheid. Slimme apparaten als omvormers hangen steeds vaker aan internet, maar worden lang niet altijd even goed beveiligd geleverd.
Bitdefender meldt dat de belangrijkste kwetsbaarheden nu zijn aangepakt, maar benadrukt dat nieuwe risico’s kunnen ontstaan zolang fabrikanten veiligheid niet standaard prioriteit geven.
Wat kunt u zélf doen?
U hoeft heus niet meteen uw installatie uit het stopcontact te trekken, maar slim omgaan met nieuwe technologie is wél belangrijk. Enkele praktische tips:
- Kies voor zonnepanelen en omvormers van bekende, betrouwbare merken (kijk bijvoorbeeld naar bedrijven als GoodWe, SMA of SolarEdge die hun software up-to-date houden).
- Zorg dat uw omvormer altijd voorzien is van de laatste firmware. Vaak gaat dit automatisch, maar controle is geen kwaad!
- Beveilig uw thuisnetwerk: sterke unieke wachtwoorden, gescheiden gastnetwerk voor slimme apparaten, en overweeg extra firewalls.
- Vraag aan uw installateur welke beveiligingsmaatregelen zijn genomen. In Nederland zijn steeds meer gecertificeerde bedrijven op de hoogte van deze uitdagingen.
De toekomst van het Nederlandse energienet
Decentrale energie heeft grote voordelen – van minder stroomverlies tot lokale duurzaamheid. Maar de digitale beveiliging ervan is een collectieve verantwoordelijkheid. Fabrikanten moeten hun software en hardware veiliger maken, en gebruikers goed geïnformeerd zijn bij aanschaf en onderhoud.
Met slimme keuzes en samenwerking houden we het Nederlandse stroomnet de komende jaren stabiel. Want één ding is zeker: zonnepanelen zijn niet meer weg te denken uit onze polder, maar veiligheid hoort erbij!
