Intro
Veel Nederlanders draaien de thermostaat instinctief omhoog als het koud wordt. U denkt: sneller warm = hoger zetten. Dat voelt logisch, maar het klopt niet — en het kost onnodig gas. Eén graad lager kan al tientallen euro’s per jaar schelen en uw huis prettiger maken. Hieronder leg ik uit waarom 19°C een slimme keuze is en hoe u dat praktisch aanpakt.
Het misverstand: harder stoken maakt sneller warm
Als u de thermostaat twee graden hoger zet om “snel warm te krijgen”, gebeurt er niets magisch. De cv-ketel levert meer warmte, maar het warmteverlies via muren, ramen en dak neemt mee toe. De tijd om de kamer op gewenste temperatuur te krijgen verandert nauwelijks; u betaalt vooral meer energie.
Waarom 19°C een goed uitgangspunt is
- Comfort versus efficiëntie: 19°C is voor veel volwassenen comfortabel met een trui of sokken, en voorkomt veelvuldig bijstoken.
- Besparing: een vuistregel — ongeveer 6% minder energie per graad lagere thermostaat — die overtuigend is voor huishoudens met traditionele cv-ketels.
- Gezondheid en ventilatie: iets lagere temperaturen dwingen tot betere ventilatie en vochtbeheer, waardoor schimmel en slechte lucht minder kans krijgen.
Praktische stappen om 19°C effectief te houden
U kunt direct beginnen met concrete aanpassingen die meer opleveren dan alleen de thermostaatstand veranderen.
- Stel uw klokthermostaat of slimme thermostaat in op 19°C overdag; 16–17°C ’s nachts of wanneer u niet thuis bent.
- Gebruik radiatorkranen per kamer: zet slaapkamer en kastjes lager, woonkamer iets hoger. Zo verwarmt u alleen waar nodig.
- Voorkom tocht: kit kieren, plaats tochtstrippen of gebruik radiatorfolie bij buitenmuren.
- Onderhoud uw cv-ketel (Nefit, Remeha, Vaillant — u kent ze). Een goed afgestelde ketel werkt zuiniger.
- Overweeg een slimme thermostaat (Tado, Nest, Honeywell) met aanwezigheidsschema — dat betaalt zich terug als u consequent bent.
Wat u direct zult merken
In mijn ervaring met tientallen woningen zie ik drie duidelijke veranderingen binnen weken: lagere gasrekening, minder temperatuurschommelingen en minder “aan/uit” van de ketel — dat laatste verlengt de levensduur. Een onverwacht voordeel: huisgenoten klagen minder over droge lucht als u niet continu hoog stookt.
Wanneer wel hoger zetten?
Natuurlijk zijn uitzonderingen: tijdens bezoek, bij thuiskomst na een dag buiten in de kou of bij ouderen met verhoogde warmtebehoefte. Dan is tijdelijk hoger zetten prima — maar houd het kort en stel daarna weer terug op 19°C.
Snelle checklist voor u nu
- Zet thermostaat op 19°C — test een week.
- Gebruik radiatorventielen per ruimte.
- Voer tocht- en isolatiemaatregelen uit.
- Plan cv-ketelservice als die ouder is dan twee jaar.
Conclusie
U hoeft niet te bevriezen om energie te besparen. 19°C is een praktische, bewezen balans tussen comfort en kosten — en het laat uw cv-ketel rustiger draaien. Probeer het een maand en vergelijk uw gasverbruik. Heeft u al ervaring met een slimme thermostaat of een andere temperatuur die beter voor u werkt? Deel het hieronder, ik ben benieuwd naar praktijktips uit verschillende huizen in Nederland.
