De kans is groot dat levensmiddelen in Tsjechië binnenkort opnieuw duurder worden. Dit keer ligt de oorzaak niet bij inflatie of importdruk op boeren, maar bij een probleem dat al jarenlang bekend is: klimaatverandering. En hoewel dit zogenaamd bovenaan de politieke agenda staat, blijven de oplossingen uit, waardoor de productie van essentiële voeding steeds prijziger wordt.
Steeds meer Tsjechen merken het: de prijzen in de supermarkt kruipen omhoog. De reden? Het is geen geheim meer – de veranderende weersomstandigheden zorgen voor misoogsten, schaarste en hogere productiekosten. En maatregelen om deze impact te verkleinen blijven voorlopig achter.
Hop en bier: nationaal erfgoed onder druk
Hopteelt is een van de sectoren die het hardst geraakt wordt. Dat is slecht nieuws voor iedere bierliefhebber. Door aanhoudende droogte en stijgende temperaturen levert hop minder op en neemt de kwaliteit af, waardoor de smaak van het bier verandert. In regio’s als Louny en Rakovník – hét hopgebied van Tsjechië – investeren telers fors in irrigatiesystemen of verplaatsen hun teelt naar gunstigere locaties. Maar alles bij elkaar worden de kosten hoger, en dat voelen we uiteindelijk in de prijs van ieder biertje.
Fruit en groente: minder aanbod, hogere prijzen
Ook het assortiment fruit en groente wordt duurder. Langdurige droogte, hevige regenbuien en extreme hitte eisen hun tol op appel- en aardbeientelers. Groenten als tomaten, paprika’s en komkommers zijn extra gevoelig voor waterschaarste en temperatuurwisselingen. Het resultaat: minder lokale producten in de schappen en duurdere import uit het buitenland.
Melk en zuivel in de knel
Hogere temperaturen en een gebrek aan kwalitatief goede weiden zorgen voor stress bij melkvee. Koelen wordt duurder, en koeien geven minder melk. Boeren moeten daardoor alternatieven zoeken, vaak met hoge investeringen. Dit zien we direct terug aan de kassa: de prijzen voor melk, kaas en yoghurt stijgen gestaag.
Granen: minder brood op de plank
Teelt van graan – denk aan tarwe, rogge en gerst – wordt alsmaar ingewikkelder. Door droogte en hitte zijn de oogsten slechter en het graan van mindere kwaliteit. Dat betekent hogere kosten voor het malen van meel en het produceren van basisproducten als brood, broodjes en pasta. Ook in Tsjechië, waar brood eigenlijk altijd betaalbaar was, worden deze prijzen steeds meer pijnpunten voor consumenten.
Sterke prijsstijgingen op komst
Volgens experts kunnen de prijzen van sommige voedingsmiddelen de komende jaren met 20 tot 30 procent stijgen als het klimaat zich in dezelfde richting blijft ontwikkelen. Overheidsmaatregelen en investeringen in bijvoorbeeld moderne irrigatie zijn noodzakelijk, maar niet goedkoop. Veel kleinere boeren zien geen uitkomst en stoppen er zelfs helemaal mee.
De gevolgen van klimaatverandering zijn dus niet alleen zichtbaar in de natuur, maar raken eigenlijk iedereen die naar de supermarkt gaat. Voor Nederlanders die hun collega’s, vrienden of familie in Tsjechië hebben – dit is hét onderwerp om te volgen. Slim om tijdig het gesprek aan te gaan over duurzame oplossingen, want de impact op ons dagelijks leven kan groot zijn. Wie blijft investeren in adaptatie, kan de komende jaren het verschil maken voor boeren én consumenten.
