Dit jaar hebben de Tsjechische kerncentrales de mijlpaal van 30 TWh elektriciteitsproductie ruim een week eerder gehaald dan in 2024. Opvallend, want ondanks pandemiegerelateerde uitdagingen en diverse onderhoudsstops speelden recente moderniseringsprojecten in de energiecentrales een doorslaggevende rol.
Dukovany: Voorloper in duurzame productie
Beide belangrijke Tsjechische kerncentrales – Temelín en Dukovany – weten de productie elk jaar iets op te voeren. En in 2025 gebeurde dat acht dagen eerder dan vorig jaar. Dit komt niet alleen door technologische vernieuwingen, maar ook door uitgebreid onderhoud en het intelligente inzetten van personeel. Interessant detail: door hun schone productie bespaarden deze centrales meer dan 22 miljoen ton CO₂-uitstoot. Ter vergelijking: dat is ongeveer evenveel als wat 5 miljoen Nederlandse huishoudens jaarlijks samen uitstoten als ze volledig op kolencentrales draaien.
Modernisering als katalysator voor groei
De kaap van 30 terawattuur mag abstract klinken, maar dit cijfer geeft goed aan hoe belangrijk kernenergie is voor de nationale stroomvoorziening. In 2024 bedroeg de totale elektriciteitsproductie van Tsjechië 71,4 TWh—dus kerncentrales leveren ruim 40% van het totaal.
De uitbater van deze centrales, het deels staatsbedrijf ČEZ, bereikte de mijlpaal sneller ondanks meer onderhoudsstops en moderniseringsslagen, vooral bij Dukovany. Denk hierbij aan nieuwe beveiligingssystemen, efficiëntere turbines en upgrades aan controlekamers. De strategie? Investeren in betrouwbare, schone stroom die de afhankelijkheid van vervuilende kolen kleiner maakt.
“Onze strategie sinds het vorige decennium loont eindelijk. Meer dan 60% van onze productie komt nu uit emissieloze bronnen en dat aandeel blijft stijgen,” vertelt Daniel Beneš, CEO van ČEZ.
ČEZ is de nationale marktleider: vorig jaar produceerde het bedrijf 75% van alle Tsjechische stroom. Opvallend is dat de groei van de elektriciteitsproductie vooral uit duurzame bronnen als kernenergie, wind, waterkracht en zonneparken komt. Tegelijkertijd daalt de inzet van kolencentrales, mede door politiek beleid: Tsjechië mikt op een volledig afscheid van kolen tussen 2030 en 2038.
“Veiligheid staat altijd voorop. Het continue inzicht in de staat van onze belangrijkste componenten garandeert stabiele prestaties,” legt Bohdan Zronek uit, directeur van de kernenergiesector bij ČEZ.
Kernenergie op drempel van een Europese renaissance?
De toekomst ziet er veelbelovend uit voor kernenergie – als Europa daarvoor open blijft staan. Tsjechië heeft namelijk al breed uitgerolde plannen tot ver in de jaren 30 en 40. Maar het momentum hangt ook af van de houding van Brussel. Wordt kernenergie door de EU officieel als ‘duurzaam’ erkend? Op dit moment is die erkenning door de Europese Commissie er nog steeds niet, ondanks lange discussies.
In elk geval willen de Tsjechen doorpakken. Zo staat bij Dukovany vóór 2036 een gloednieuw reactorblok op de agenda. De aanbesteding zou oorspronkelijk in 2022 starten, maar juridische stappen van milieuorganisaties en politieke onzekerheid leidden tot vertraging. Toch is het duidelijk dat het land inzet op kernenergie als stabiele pijler voor een emissiearme toekomst.
- Feit: Buiten energie voorziet ČEZ ook in lokale partnerschappen, onder meer met Nederlandse bedrijven als TenneT en Shell voor kennisuitwisseling rond duurzame infrastructuur.
- Tip: Vergelijk de stroomopwekking van Tsjechische kerncentrales eens met Borssele, de enige kerncentrale van Nederland. Het verschil in schaal en bespaarde CO₂-uitstoot is aanzienlijk en biedt stof tot nadenken voor onze klimaatdoelen.
Voor wie geïnteresseerd is in verduurzaming en innovatie, zijn de prestaties van de Tsjechische kernenergiesector in 2025 zonder meer inspirerend. En wie weet – misschien zijn deze ontwikkelingen een voorbode voor hoe wij in Nederland straks omgaan met ons eigen energiebeleid.
