Het Tsjechische ministerie van Landbouw heeft vandaag haar nieuwe voorstel voor het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) voor de periode 2023–2027 officieel naar de Europese Commissie gestuurd. Met dit plan komen er meer zogenoemde herverdelingsbetalingen voor álle landbouwbedrijven tot 150 hectare, ongeacht hun omvang. Ook het aandeel nationale cofinanciering wordt fors verhoogd. Zoals vaak het geval is, ontsteken de spanningen tussen boeren, natuurorganisaties en de overheid opnieuw.
Wat betekent het nieuwe landbouwbeleid in de praktijk?
Het nieuwe voorstel, opgesteld onder leiding van de kersverse minister Zdeněk Nekula, markeert een duidelijke koerswijziging. Niet alleen wordt het geld eerlijker verdeeld, ook het percentage cofinanciering vanuit de regering stijgt aanzienlijk: van 35% naar maar liefst 65%. Dat was een vurige wens van boerenorganisaties in Tsjechië—en eerlijk gezegd, als je kijkt naar de stijgende agrarische kosten van de afgelopen paar jaar, is dat geen overbodige luxe.
Hoe reageert Brussel?
De Europese Commissie krijgt nu drie maanden de tijd om het voorstel te beoordelen. In die periode kan er feedback komen waarop het ministerie mag reageren met aanpassingen. Daarna start de formele goedkeuringsprocedure die maximaal zes maanden duurt (afhankelijk van wanneer Tsjechië reageert). Zo weet iedere boer voor 1 januari 2026 hoe de vlag erbij hangt—en dat geeft een hoop rust.
Waarom is dit zo’n heet hangijzer?
Het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid is in héél Europa steevast onderwerp van debat. Enerzijds willen boeren zekerheid over hun inkomen en blijvende ondersteuning. Anderzijds roepen milieugroepen om ambitieuzere eisen voor bodem, water en landschap. Minister Nekula benadrukte vandaag het sluitstuk van zijn compromis:
“Vooruitgang in landbouw is alleen mogelijk met heldere en stabiele kaders. Daarom zorgen we ervoor dat iedere boer straks weet waar hij aan toe is. Dit voorstel respecteert de realiteit van ons boerenbedrijf en zet tegelijk in op duurzamere landbouw, gezondere wateren en betere voedingsmiddelen.”
Kernpunten van het nieuwe Tsjechische landbouwbeleid
- Herverdelingsbetaling stijgt: het aandeel hiervan in het totale GLB-budget gaat van 10% naar 23% – een forse impuls om vooral kleinere en middelgrote bedrijven beter te ondersteunen.
- Elke onderneming profiteert: eerste 150 hectare van élk boerenbedrijf, ongeacht grootte, komt in aanmerking voor de verhoogde steun.
- Druk vanuit agrarische sector werd gehoord: het cofinancieringspercentage voor het Plattelandsontwikkelingsprogramma verdubbelt bijna naar 65%.
Wat kan Nederland hiervan leren?
Ook in Nederland zitten we midden in discussies over landbouwbeleid en duurzaamheid. Interessant genoeg kiezen de Tsjechen expliciet voor ondersteuning die niet alleen de grote, maar ook de kleinere boeren ten goede komt. Dat kan inspiratie bieden, bijvoorbeeld voor beleidsmakers in Den Haag die nu worstelen met de verdeling van landbouwsubsidies, Natura 2000-bescherming en lokale voedselproductie.
Praktische tips: zo volgt u Europese landbouwontwikkelingen
- Kijk regelmatig op de officiële GLB-pagina van de Europese Commissie voor actuele updates.
- Praat met uw lokale LTO-afdeling of de Boerenbond over nieuwe regelingen en praktische gevolgen voor uw bedrijf.
- Diversifieer tijdig uw bedrijfsvoering: de nadruk op milieu, gezondheid en landschap is en blijft een blijvend thema in Brussel.
Wist u dat?
In Tsjechië bestaat het landschap voor zo’n 54% uit landbouwgrond—dat is meer dan in Nederland (ongeveer 52%). Toch zijn de uitdagingen vergelijkbaar: klimaatadaptatie, bodemkwaliteit, én het behoud van leefbaar platteland.
Het zal de komende maanden interessant zijn om te volgen hoe deze Tsjechische aanpak de Europese discussies zal beïnvloeden. Wat denkt u: kan een eerlijkere verdeling van landbouwgelden ook bij ons het debat veranderen?
