De Europese Unie stond de afgelopen jaren onder enorme druk om haar afhankelijkheid van Russisch aardgas te verminderen. Maar als we naar de nieuwste cijfers kijken, zien we het tegenovergestelde: het Europese gasaankoopniveau uit Rusland is in 2025 zelfs 30% hoger dan in september 2022. De ambitie om los te komen van Russisch gas lijkt voorlopig dus op de lange baan geschoven.
Russisch aardgas was door de oorlog in Oekraïne een tijd in de ban, maar de cijfers vertellen een ander verhaal.
Afbeelding: Unsplash
Waarom we toch weer meer Russisch gas importeren
Na de inval van Rusland in Oekraïne brak er in heel Europa paniek uit. Overal werd er haastig gezocht naar alternatieven voor Russisch gas om een nieuwe energiecrisis te voorkomen. Van reusachtige investeringen in LNG-terminals tot spotgoedkope deals met Noorwegen—alles werd uit de kast getrokken.
Maar nu de ergste schok voorbij is en het dagelijkse leven – ondanks hoge energierekeningen – zijn weg vindt, keert de realiteit terug: Europese landen, waaronder Nederland, importeren opnieuw meer Russisch gas. Volgens analyse van ICIS (Independent Commodity Intelligence Services), dat marktonderzoek doet voor de energie- en chemiesector, stegen de Russische gasimporten in mei van dit jaar met 30% ten opzichte van september 2022.
LNG als redmiddel: niet de oplossing waar we op hoopten?
Na 2022 werd massaal geïnvesteerd in alternatieven, vooral in LNG (vloeibaar aardgas). Nederland was zelfs voorloper: de uitbreiding van de LNG-terminal in de Rotterdamse haven en capaciteit uit Duitsland moesten onze Russisch-gasverslaving verminderen. Ook Tsjechië, Polen en andere EU-lidstaten sloten snel contracten voor opslagruimte in Nederlandse terminals.
Toch blijken LNG-projecten vaak duurder uit te pakken dan verwacht, zowel qua financiën als logistiek. Zelfs met nieuwe routes blijft Russisch gas lonken: het is relatief goedkoop, snel leverbaar en – voor bedrijven – simpelweg nog steeds aantrekkelijker dan sommige alternatieven.
Waarom het loskomen lastiger is dan gedacht
- Hoge kosten: Investeringen in alternatieven als waterstof en groene stroom zijn nu nog peperduur.
- Beperkte capaciteit: LNG-terminals zitten regelmatig aan hun maximum, vooral tijdens piekmomenten.
- Europese verdeeldheid: Elk land volgt zijn eigen koers. Een echt gemeenschappelijke aanpak ontbreekt.
Hoe kan Nederland (en de EU) écht afkicken van Russisch gas?
De enige uitweg is een lange adem en slimme investeringen in energie-innovatie. Denk aan grootschalige opslag met batterijen, de opmars van waterstof – in bijvoorbeeld de Groningse Eemshaven – en verdere versnelling van wind- en zonneparken. Maar minstens zo belangrijk: zet fors in op energiebesparing in alle sectoren.
De kracht zit juist in samenwerking. Of het nu via gezamenlijke Europese deals of lokale initiatieven is: alleen met gecoördineerde stappen kunnen wij onze energiezekerheid wél stevig in handen krijgen.
Tot slot: tijd voor lef en lange termijn visie
Ondanks de groeiende Russische import heeft Nederland de kennis, infrastructuur én innovatiekracht om een vuist te maken. Maar het vraagt wel om keuzes – minder afhankelijk van schommelende prijzen en geopolitieke grillen. Geef dus ruimte aan nieuwe ideeën, durf te investeren in efficiëntie én pak als land samen met de EU door. Want energiezekerheid wordt de komende jaren lokaal gemaakt, maar Europees geborgd.
