Elke januari lijkt hetzelfde ritueel: goede voornemens, feestafval en plots veel somberdere gezichten op straat. Psychologen en huisartsen zien na de feestdagen een stijging van klachten — niet alleen omdat het kouder is, maar door een combinatie van verwachtingen, slaapverlies en sociale druk. Als u denkt dat het aan u ligt: dat is het niet alleen.
Waarom juist januari zo lastig kan zijn
Er spelen drie simpele factoren samen. Ten eerste: de verwachtingen. U heeft doelen gesteld en merkt snel dat werk en gezin die niet meteen ondersteunen. Ten tweede: licht en slaap. De dagen zijn nog kort, nachtelijke schermtijd schuift uw ritme door elkaar. Ten derde: sociale vergelijking — sociale media benadrukken successen van anderen, terwijl u achter de schermen worstelt.
Wat zeggen psychologen en huisartsen?
Therapeuten in Nederland en België melden ieder jaar een piek in aanmeldingen en gesprekken in januari. GGZ-instellingen krijgen meer e-mails, huisartsen zien vaker vermoeidheidsklachten. Dat betekent niet dat u zwak bent — het laat zien dat de omstandigheden in deze maand simpelweg belastender zijn. De oplossing is niet dramatisch, wel praktisch.
Praktische stappen die echt helpen
- Prioriteer licht: probeer elke ochtend minstens 15–30 minuten buiten te zijn. Zelfs diffuus daglicht helpt uw biologische klok te resetten. In steden als Amsterdam of Antwerpen kunt u een korte wandeling naar het park plannen — effectiever dan koffie in de trein.
- Houd uw slaapritme vast: ga elke dag op hetzelfde tijdstip naar bed en sta op hetzelfde tijdstip op, ook in het weekend. Vermijd schermen minstens 30–60 minuten voor het slapen.
- Maak uw doelen kleiner: vervang “weer slank worden” door “drie keer per week 20 minuten bewegen”. Kleine overwinningen bouwen motivatie op.
- Beperk alcohol en suiker: ze geven tijdelijk een boost maar verergeren humeur en slaap op de lange termijn.
- Zoek sociale ondersteuning: een korte check-in met een goede vriend(in) of buur kan het verschil maken. In veel buurthuizen en bibliotheken worden januari-activiteiten georganiseerd — nuttig én goedkoop.
- Schakel hulp in als het nodig is: als de somberheid wekenlang aanhoudt of uw functioneren belemmert, maak een afspraak bij uw huisarts of de GGZ. Vroege stappen voorkomen verergering.
Een verrassend wetenwaardigheid
Een opvallend feit: lichttherapie — een eenvoudige lamp van 10.000 lux — kan bij veel mensen binnen enkele weken merkbare verbetering geven. Het is geen wondermiddel, maar een concrete interventie die u zelf thuis kunt toepassen en die door huisartsen wordt aanbevolen bij winterse stemmingsklachten.
Uw eerste kleine opdracht voor deze week
Probeer deze week één concrete verandering: sta elke ochtend 10 minuten eerder op en besteed die tijd aan een korte wandeling of raamlicht bij het ontbijt. Noteer na zeven dagen of u een verschil merkt in energie en concentratie. U zult verrast zijn hoe klein gedrag grote effecten heeft.
Ik heb dit zelf meerdere winters uitgeprobeerd in Amsterdam en het werkt: niet altijd perfect, maar het voorkomt dat kleine dalen uitgroeien tot serieuze problemen. Deel uw ervaring hieronder — welke eenvoudige gewoonte hielp u het meest? En als u vragen heeft over hulpbronnen in uw regio (GGD, huisartsenpraktijken, lokale groepen), reageer gerust.
