Extreem weer zoals droogte, hittegolven, zware regenval en overstromingen vormt een steeds grotere bedreiging voor de Europese voedselketen, inclusief het Verenigd Koninkrijk. Vooral granen, essentieel als veevoer, krijgen zware klappen.
Graan: het meest getroffen gewas in onze regio’s.
Foto: sulox32 / Pixabay
Volgens een recente studie, gepubliceerd in het toonaangevende vakblad Environmental Research Letters, zijn de oogstverliezen door extreem weer en droogte in Europa de afgelopen vijftig jaar verdrievoudigd. De onderzoekers bekeken hoe kwetsbaar ons voedselsysteem is voor klimaatveranderingen – en de uitkomsten zijn op zijn zachtst gezegd zorgwekkend.
Klimaatverandering zet landbouw én voedselvoorziening onder druk
Het onderzoeksteam analyseerde landbouwproductie in 28 Europese landen en het Verenigd Koninkrijk over de periode 1961 tot 2018. Ze vergeleken deze cijfers met data over extreem weer: koudeperiodes, overstromingen, hittegolven en droogte. De conclusies liegen er niet om: klimaatverandering veroorzaakt in toenemende mate verlies van oogsten en brengt de voedselzekerheid in gevaar.
Uit de analyse blijkt dat extreem weer in de afgelopen veertig jaar duidelijk is toegenomen. De impact op gewasopbrengst is ongeveer verdrievoudigd. Ter illustratie: in de periode 1964–1990 bedroeg het gemiddelde oogstverlies circa 2,2 procent. In 1991–2015 steeg dit percentage naar 7,3 procent.
Hete zomer van 2018: oogst keldert met 8 procent
Noordwest-Europa herinnert zich zomer 2018 nog goed: de zwaarste hittegolf en droogte van de afgelopen decennia leidde tot een daling van de graanopbrengst met wel 8 procent, vergeleken met het gemiddelde van de voorgaande vijf jaar. Dit zorgde direct voor tekorten aan veevoer en de graanprijzen schoten omhoog op de markten, van Rotterdam tot Enkhuizen.
Als extremen in het weer de komende jaren blijven toenemen – en alle signalen wijzen daarop – dreigt het volledige Europese voedselsysteem flink onder druk te komen staan. De meest kwetsbare landen, vaak met een toch al lage voedselzekerheid, zullen de grootste problemen ervaren. Maar ook Nederland kan niet achteroverleunen: onze exportpositie en de prijsvorming op lokale markten staan direct op het spel.
Wat kunt u zelf doen?
- Let op herkomst: Kies vaker voor lokale producten, bijvoorbeeld via boerenmarkten of bij initiatieven als Rechtstreex.
- Verspil minder voedsel: Minder voedselverspilling betekent minder druk op landbouwgrond en watergebruik.
- Ondersteun duurzame initiatieven: Denk aan CSA’s (Community Supported Agriculture) of groene start-ups gericht op klimaatadaptatie.
Wist u trouwens dat sommige Nederlandse akkerbouwers inmiddels experimenteren met droogtetolerante tarwesoorten en slimme irrigatietechnieken? Innovatie is dus geen toekomstmuziek, maar de realiteit van vandaag. Samen kunnen we werken aan een veerkrachtiger voedselsysteem voor Nederland én Europa.
