De discussie over de uitbreiding van de Poolse bruinkoolmijn Turów blijft de gemoederen in Nederland en de grensregio’s beroeren. Recent zijn er in de regio Liberec, vlak bij de grens, door DIAMO nieuwe meetpunten geïnstalleerd om de impact van de mijnactiviteiten beter te kunnen volgen. Wat betekent dit voor omwonenden – en hoe dragen deze data bij aan het verwoorden van hun zorgen?
Boren van DIAMO in de regio Liberec
Foto: DIAMO
Waarom deze meetpunten belangrijk zijn
De uitbreiding van de Turów-mijn veroorzaakt al jaren bezorgdheid in dorpen rond de grens, zowel in Tsjechië, Duitsland als Nederland. De belangrijkste zorgen? Toenemende geluidsoverlast, meer stof in de lucht én vooral het risico op verdroging en verlies van schoon drinkwater.
DIAMO, bekend van zijn werk bij het saneren van oude mijnbouwlocaties, zet zich met deze nieuwe serie meetpunten in om concrete data te verzamelen over veranderingen in het landschap en de grondwaterstand. Dat is niet onbelangrijk, want harde cijfers zijn een sterke troef in discussies met de Poolse autoriteiten.
Hoe werkt dit in de praktijk?
- Er worden in totaal 65 meetpunten aangelegd, grotendeels op gemeentegrond van Hrádek nad Nisou.
- In de nabijgelegen gemeente Uhelná, die letterlijk op steenworpafstand van de mijn ligt, is het netwerk aan meetstations een stuk dichter.
- De metingen richten zich op waterstanden, bodemverzakkingen en mogelijke milieuvervuiling.
Volgens DIAMO worden de meetdata elk jaar gecontroleerd en beschikbaar gesteld aan zowel lokale overheden als burgers. Daarmee hebben dorpsbewoners en milieuorganisaties voor het eerst stevige data in handen om hun protesten te onderbouwen.
Een duw richting Brussel
De zorgen zijn intussen zo breed gedragen, dat er afgelopen jaar weer werd geprotesteerd bij de mijn. Niet alleen lokale bewoners lieten van zich horen, ook Greenpeace en hun partners uit Polen en Duitsland waren van de partij. Hun doel: volledige stop op uitbreiding van de mijn.
Vanuit Tsjechië is zelfs een officiële petitie aangeboden aan het Europees Parlement. Saillant detail: het Petitiecomité van het EP besloot dat Polen formeel om opheldering wordt gevraagd over het verlengen van de winningsvergunning met zes jaar – iets wat ook hier in Nederland steeds meer aandacht krijgt.
Waarom zou u dit moeten volgen?
Hoewel Turów ver weg lijkt, raakt de discussie óók Nederlanders. Vanuit de Achterhoek, Twente en Limburg is zorg om grondwater geen onbekend gegeven. Denk aan vergelijkbare situaties rond de open mijnen bij Heerlen of discussies over zoutwinning bij Veendam – verhalen waar lokale kennis en meetdata het verschil maken.
Met deze meetpunten hebben omwonenden van Turów eindelijk tastbare middelen om hun verhalen kracht bij te zetten. Of het nu gaat om rapportages aan de gemeente, input voor Kamervragen of zelfs om petities richting Brussel: wie meet, die weet. En laten we wel zijn – zulke lokale initiatieven doen ertoe.
Praktische tips: zelf betrokken raken?
- Check regionale nieuwsplatforms als Omroep Gelderland of RTV Oost voor updates rondom grensoverschrijdende mijnbouw.
- Woont u in de buurt van een mijnbouwgebied? Bekijk of er lokale meetinitiatieven zijn waar u zich bij kunt aansluiten.
- Draag actief bij aan burgeroverleg – dat kan het verschil maken, zowel lokaal als richting Den Haag of Brussel.
Heeft u zelf ervaring met de impact van grootschalige mijnbouw? Deel uw verhaal – want lokale kennis draagt bij aan beleid waar we allemaal beter van worden.
