Duurzame energie lijkt vanzelfsprekend, zolang het maar niet uit onze eigen portemonnee komt. Nieuw onderzoek uit 2025 wijst uit dat Nederlanders – net als mensen elders ter wereld – zich steeds bewuster zijn van de problemen rondom fossiele brandstoffen en het belang van een overstap naar hernieuwbare bronnen. Toch blijkt 70% niet bereid om voor die omslag extra geld neer te leggen.
Transitie nodig, maar liever zonder extra kosten
Er wordt al jaren gepraat over een duurzame toekomst voor Nederland. Windmolens in de Noordoostpolder, zonnepanelen op daken in Utrecht, en elektrische deelauto’s van Greenwheels op straat – het hoort er inmiddels allemaal bij. Maar een grootschalige transitie vraagt meer dan alleen overheidsbeleid en innovaties van Nuon of Eneco. Uit een wereldwijd consumentenonderzoek van 2025, uitgevoerd door adviesbureau EY, blijkt dat meer dan twee derde van de ondervraagden niet bereid is om meer tijd of geld te investeren in duurzame energie.
We weten dat het moet. Maar wát precies?
Uit het onderzoek, dat ruim 100.000 mensen uit 21 landen betrof, komt een opvallend beeld: 65% van de Nederlanders zegt precies te weten hoe ze duurzaam energie kunnen opwekken, maar slechts 26% begrijpt écht wat begrippen als duurzaamheid en hernieuwbare energie betekenen. En nog eens minder mensen, 31%, zijn er daadwerkelijk toe bereid om er extra voor te betalen of zich er verder in te verdiepen.
Vertrouwen en motivatie in de knel
Volgens energie-expert Greg Guthridge van EY draait de energietransitie uiteindelijk om ons eigen gedrag: “Verandering lukt pas als mensen écht meedoen.” Maar factoren als keuzestress, energie-armoede en wantrouwen spelen een grote rol – zeker in Nederland, waar de stijging van de energierekening de laatste jaren flink voelbaar is. Ook de interesse in nieuwe producten, zoals warmtepompen of zonnepanelen op het dak, blijft vooralsnog beperkt. Ruim 66% van de Nederlanders verwacht de komende drie jaar geen investering te doen in deze technologieën.
Overheid versus consument: een ongemakkelijke dans
De kloof tussen overheidsbeleid en consumentengedrag blijkt groot. Neem het debat over de verplichte overstap van gas naar warmtepompen: ondanks politieke druk geeft slechts 11% van de ondervraagde consumenten aan warmtepompen als eerste keuze te zien. Hetzelfde geldt voor grote investeringen in laadpalen of elektrische auto’s. Subsidies ten spijt – men vindt het vaak te duur, te complex of te onzeker.
Toegang en betaalbaarheid als struikelblok
Vooral huurders en mensen met een lager inkomen noemen beperkte toegang tot betaalbare, schone energie als grootste zorg. De Energietransitie Vertrouwensindex van EY laat zien dat het consumentenvertrouwen op het gebied van energie bijna overal gedaald is – het sterkst in landen en regio’s waar energiekosten extreem schommelden, zoals Nederland in 2023-2024.
Wat betekent dit voor de toekomst?
- De roep om betere voorlichting en gerichte subsidies blijft groeien.
- Meer transparantie over de werkelijke kosten en baten kan het vertrouwen vergroten.
- Lokaal maatwerk loont: initiatieven als energiedelen via coöperaties of wijkprojecten worden door Nederlanders hoog gewaardeerd.
Het onderzoek uit 2025 is een signaal: een duurzame toekomst vraagt niet alleen om technische oplossingen en beleid, maar vooral om heldere communicatie en praktische ondersteuning. Als we écht de energietransitie willen versnellen, moet het aantrekkelijk én haalbaar worden gemaakt voor iedereen – van huurders in Groningen tot huiseigenaren in Amsterdam-Zuid.
