Het elektriciteitsnetbedrijf van de Republiek Kosovo doet een dringend beroep op inwoners om spaarzaam om te gaan met stroom. De reden? Het land worstelt in 2025 met een structureel tekort aan elektriciteit. Door continue leveringsproblemen grijpt de distributeur nu zelfs naar tijdelijke stroomonderbrekingen voor huishoudens en bedrijven.
Brandende gloeilamp
Foto: Daniel Reche via Pixabay
De grootste energieleverancier van Kosovo heeft vanaf deze week een systematisch schema van stroomuitval geïntroduceerd. In de spitsuren wordt de stroom in verschillende wijken gedurende twee uur afgesloten. Volgens de officiële verklaring is deze maatregel het gevolg van twee zaken: enerzijds zorgen de hoge inkoopprijzen voor elektriciteit op internationale markten voor druk op het systeem; anderzijds schiet de binnenlandse productie opnieuw tekort.
Waarom krijgt Kosovo de energievoorziening niet op orde?
Volgens Kosovo Electricity Distribution Co. (KEDS) – het lokale nutsbedrijf – worden de geplande stroomonderbrekingen voorlopig beperkt tot één dag, telkens in wisselende regio’s. Op die manier probeert KEDS de pijn eerlijk te verdelen, zonder bepaalde gebieden structureel te benadelen.
De transmissieoperator KOSTT verduidelijkt dat het tekort vooral veroorzaakt wordt door het gat tussen lokale elektriciteitsproductie en de steeds maar stijgende binnenlandse vraag. Tel daarbij op dat de prijzen op de Europese stroombeurs een historisch hoogtepunt hebben bereikt – een gevolg van de wereldwijde energiecrisis sinds 2022 – en de situatie is duidelijk.
Wat betekent dit voor u als inwoner of ondernemer?
- Plan huishoudelijke activiteiten buiten de aangekondigde piekmomenten.
- Zet grote stroomverbruikers – zoals ovens, boilers en wasdrogers – alleen aan wanneer het zeker is dat er stroom is.
- Bedrijven worden geadviseerd om hun openingstijden en productieprocessen hier flexibel op af te stemmen.
- Investeer eventueel in noodbatterijen of een generator als uw werk direct afhankelijk is van een stabiele stroomvoorziening.
Zelfs voor wie in Nederland woont, klinkt zo’n scenario best fors. Maar het zet aan tot nadenken: hoe afhankelijk zijn we eigenlijk van constante elektriciteit? Het toont ook de waarde van lokale, groene stroomproductie – van zonnepanelen tot windparken zoals je die rondom Rotterdam ziet – want lokale opwek maakt minder kwetsbaar voor prijsstijgingen buiten de landsgrenzen.
Tips om efficiënt met stroom om te gaan
- Kies LED-lampen, die verbruiken tot 80% minder dan traditionele gloeilampen.
- Schakel onnodig verlichte ruimtes direct uit – ook in winkels en kantoren.
- Controleer of apparaten op stand-by staan; deze trekken ongemerkt veel stroom.
- Was enkel met volle trommel en op lagere temperaturen.
De stroomcrisis in Kosovo geeft glashelder aan waar inefficiënt gebruik en onvoldoende infrastructuur toe kunnen leiden. Voor inwoners ligt de oplossing deels in de eigen huishoudelijke keuzes, maar echte vooruitgang vraagt ook om overheidsinzet en investeringen in duurzame energie. Het is een signaal waar we in Nederland, ondanks onze relatief stabiele situatie, nog wel van kunnen leren.
