Stelt u zich eens voor: gebruikte injectiespuiten, ampullen en ander medisch afval, her en der verspreid over het buitenterrein van een afvalverwerkend bedrijf. Niet ergens ver weg, maar direct in de nabijheid van medewerkers en bezoekers. Precies dat vonden milieu-inspecteurs in het voorjaar van 2021 bij een controle op het terrein van EKOPUR (inmiddels PURUM, onderdeel van PURUM KRAFT) in Dobřejovice bij Hosín.
De situatie was ernstig: zakken met infectieus afval, medische kliniekboxen en ander risicovol materiaal lagen onbeheerd op de open ruimtes rondom het bedrijfsterrein waar normaal gesproken veilige dekontaminatie plaatsvindt. Volgens de rapportage van de Tsjechische milieu-inspectie waren sommige afvalzakken gescheurd en lagen er tussen het afval injectienaalden, ampullen en infuussets los verspreid – veelal afkomstig uit covid-afdelingen van regionale ziekenhuizen.
Risico’s voor volksgezondheid en milieu
Het betreffende bedrijf verwerkte in deze periode honderden tonnen medisch afval. Wat de zaak extra ernstig maakt: EKOPUR steriliseerde ook mengsels van medisch afval die niet in hun dekontaminatie-installatie verwerkt mochten worden volgens de vergunningseisen.
Boete van bijna een miljoen kronen voor herhaaldelijke misstappen
Het optreden van EKOPUR leidde uiteindelijk tot een boete van 900.000 Tsjechische kronen. Zoals Vladimír Jiráček, hoofdinspecteur van het regionale milieukantoor, aangaf: “Het bedrijf heeft in het hoogste punt van de covid-19-pandemie op onrechtmatige wijze met gevaarlijk, infectieus afval omgesprongen. Ondanks dat de betreffende afvalzakken duidelijk met ‘COVID’ waren gemarkeerd, werden ze openlijk en onbeveiligd opgestapeld buiten op het terrein.”
Belangrijk detail: deze overtreding was geen incident. In 2018 kreeg hetzelfde bedrijf al een boete van 80.000 kronen, in 2021 volgde een tweede boete van 200.000 kronen. Hoewel het Ministerie van Milieu de initiële boete van 950.000 kronen iets verlaagde na beroep door het bedrijf, bleef de sanctie aanzienlijk.
Waarom is dit in Nederland relevant?
Hoewel dit incident zich in Tsjechië afspeelde, zijn de lessen actueel voor de hele EU – ook voor ons in Nederland. Met de opgedane ervaringen van de coronapandemie en de extra stroom van ziekenhuisafval, weten we inmiddels hoe belangrijk strikte afvalverwerking is voor de volksgezondheid. Gemeenten van Amsterdam tot Groningen, en afvalverwerkers als Renewi en AVR, staan onder verhoogde aandacht van inspectiediensten en het RIVM.
Praktische tips: hoe gaat het wél goed?
- Regelmatige controles: Zorg voor frequente controle van afvalopslag, met name bij piekdrukte zoals in een pandemie.
- Duidelijke labeling: Gebruik opvallende markeringen op zakken voor risicovol afval – en houd ze strikt gescheiden.
- Scholing van personeel: Laat medewerkers trainen in veilig omgaan met medisch afval, inclusief noodmaatregelen bij incidenten.
- Samenwerking met lokale autoriteiten: Stem tijdig af met gemeenten en milieudiensten als u de instroom niet aankunt.
‘Wauw’-feit: het effect van één fout
Wist u dat één openlijk liggende zak met infectieus afval tientallen mensen in gevaar kan brengen? Een fout als deze verspreidt zich – denk aan kinderen die spelen in de buurt, schoonmakers zonder handschoenen, of broedgebieden van lokale dieren. Strikte opvolging van regelgeving voorkomt maatschappelijke schade én hoge boetes.
Tot slot
Dit incident is een wake-up call voor iedereen die zich bezighoudt met (medisch) afval. Laks omgaan met deze verantwoordelijkheid brengt niet alleen financiële gevolgen met zich mee, maar vormt vooral een wezenlijk risico voor ons allemaal. Gelukkig stappen steeds meer Nederlandse bedrijven over op strengere protocollen en innovatieve oplossingen. Houd elkaar scherp en voorkom fouten – het is in ieders belang.
