Uit recente analyses blijkt dat maar liefst 95% van de geteste drinkwatermonsters uit privéputten in 2024 niet aan minstens één wettelijke kwaliteitsnorm voldeed. Voor uw gezondheid en die van uw gezin adviseren experts om het putwater minimaal één keer per jaar professioneel te laten testen.
Foto: Maxime Bouffard on Unsplash
Waarom zo veel putten niet voldoen
Als u een eigen put gebruikt, is er een grote kans dat het water niet veilig is om te drinken. In Nederland, waar grondwater van oudsher als betrouwbaar geldt, onderschatten veel mensen het risico. Toch tonen recente onderzoeken een forse toename aan verontreinigingen, met name door nitraat, ijzer en microbiologische verontreiniging.
Jaarlijkse controle: geen luxe, maar noodzaak
- Nitraat: De limiet is 50 mg per liter, maar overschrijdingen komen geregeld voor, zeker bij landbouw in de buurt.
- IJzer en troebelheid: Met name in oudere putten en na droge periodes loopt het risico snel op.
- Bacteriën: Microbiologische besmetting is vaak een direct gevolg van slecht onderhoud of lekkages rondom de put.
Net als grote waterbedrijven zoals Vitens of Dunea bieden diverse Nederlandse laboratoria voordelige analyses aan. Zo’n basischeck is meestal binnen een week geregeld en kost vaak minder dan u denkt – bij sommige aanbieders rond de €65.
Praktisch: Zo regelt u een analyse van uw putwater
- Kies een geaccrediteerde laboratorium – Bij voorkeur erkend door de Rijksoverheid.
- Neem monsters volgens instructie – Het laboratorium levert meestal flessen en duidelijke instructies.
- Laat meerdere parameters testen – Bacteriën, nitraat, ijzer en troebelheid zijn minimale vereisten.
- Analyseer het advies – Bij overschrijdingen krijgt u direct verbeteringsadvies: soms volstaat het reinigen van de put, in andere gevallen is aanvullende filtratie nodig.
Waarom is nu extra alertheid nodig?
Door klimaatverandering ervaren Nederlandse putten vaker een lage waterstand. Dat klinkt onschuldig, maar weinig water betekent een hogere concentratie van schadelijke stoffen. Vooral na droge zomers – denk aan het recordjaar 2024 in Noord-Brabant – neemt de kans op een te hoge concentratie nitraat of bacteriën toe. Dit onderschrijven ook experts van het RIVM en het Waterlaboratorium.
Advies uit de praktijk
Zelf laat ik sinds 2023 het water van mijn ouderlijk huis in Drenthe jaarlijks testen. Drie jaar geleden bleek het nitraatgehalte fors gestegen, terwijl het water altijd fris smaakte. Inmiddels hebben we een eenvoudig filter geplaatst en zijn de waarden weer veilig. Meer regionale verhalen zoals deze onderstrepen: u merkt vervuiling vaak niet aan geur of smaak.
Samengevat
- Laat uw putwater minimaal elk jaar testen, vooral als kinderen of ouderen het drinken.
- Vertrouw niet blind op helder water: veel vervuiling is onzichtbaar.
- Lage waterstand? Extra belangrijk om te testen, zeker na extreme droogte in uw regio.
- Bent u onzeker? Vraag advies bij lokale laboratoria of het waterschap; bijvoorbeeld Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden biedt gratis informatieavonden.
Zeker weten dat het water uit uw eigen put veilig is – dát geeft gemoedsrust. In 2025 is kennis en actie rond waterkwaliteit belangrijker dan ooit.
