De afgelopen maanden is in het Verenigd Koninkrijk de discussie rondom energiezekerheid steeds heftiger geworden — en geloof me, dat is hier niet voor niets onderwerp van gesprek. Met de koude maanden in aantocht maakt de Britse overheid zich zorgen over mogelijke energietekorten. Daarom ligt er nu een concreet plan op tafel: de levensduur van de West Burton A kolencentrale in Nottinghamshire wordt verlengd, ondanks dat deze aanvankelijk eind 2024 zou sluiten.
Kolenwinning in beeld – een terugkerend discussiepunt in de Europese energiepolitiek (foto: Herbert Aust via Pixabay)
Waarom kiest het VK nu voor kolen?
Nu we richting het stookseizoen 2025 bewegen, spelen onzekerheden op de Europese energiemarkt nog steeds een zware rol. Zeker door de aanhoudende geopolitieke spanningen – denk aan verstoorde gasleveringen uit Rusland – is het risico op stroomtekorten reëel. Volgens insiders van de Financial Times onderhandelt de Britse overheid momenteel met het Franse energiebedrijf EDF over het in stand houden van West Burton A tot ten minste eind maart volgend jaar, als de winterpiek voorbij is.
- West Burton A kan, mocht het nodig zijn, ruim 1,5 miljoen Britse huishoudens van stroom voorzien.
- Als er geen grote problemen komen, blijft de centrale waarschijnlijk ‘stand-by’ en wordt alleen ingezet bij echte nood.
Wat betekent dit voor de Europese klimaatdoelen?
Hier in Nederland, waar we kolencentrales als die op de Maasvlakte en in Eemshaven kritisch volgen, herkennen veel mensen dit dilemma. Enerzijds dringen milieubewegingen en EU-wetgeving aan op het versneld sluiten van kolencentrales. De Europese Unie wil immers uiterlijk in 2050 klimaatneutraal zijn. Toch laten actuele gebeurtenissen — zoals de oorlog in Oekraïne — zien dat energiezekerheid soms prioriteit krijgt boven idealen op korte termijn.
Ter illustratie: Tsjechië (waar West Burton’s voorbeeld uiteraard navolging kan vinden) beloofde kolenstroom uiterlijk in 2033 uit te faseren, maar ook daar klinken nu andere geluiden vanwege de onzekerheden op de Europese energievoorziening.
Wat betekent dit concreet voor u?
Of u nu woont in Haarlem, Zwolle of een buitenwijk van Eindhoven: wat er op de energiemarkt in het VK gebeurt, heeft ook effect op Nederland — zeker als Engeland toch genoodzaakt wordt stroom uit het Europese net te halen. De kans is groot dat onverwachte pieken in verbruik of leveringsproblemen elders in Europa hier voelbaar worden, bijvoorbeeld via hogere energieprijzen of zelfs tijdelijke beperkingen.
Praktische tips voor energiezuinig en voorbereid de winter door
- Controleer tijdig uw energiecontract en vergelijk lokale aanbieders zoals Eneco of Vattenfall.
- Investeer in isolatie of slimme thermostaten – vooral in oudere woningen kan hiermee tot 20% gas worden bespaard.
- Overweeg kortlopende energiecontracten: flexibiliteit kan nu een voordeel zijn door de grillige markt.
- Volg nieuws van uw lokale gemeente — in 2024/2025 bieden veel plaatsen subsidies voor duurzame maatregelen.
De situatie in het VK is daarmee niet uniek, maar wél illustratief voor de krapte en onvoorspelbaarheid van de huidige Europese energiemarkt. Mijn advies: blijf alert, maak uw huis toekomstbestendig en houd de energieprijzen scherp in de gaten. Wie komende winter goed voorbereid is, zal niet snel voor verrassingen komen te staan.
