Je giet even baksoda en azijn in de gootsteen omdat iemand op Instagram zei dat het “alles oplost”. Binnen een uur ruik je vreemde geuren of loopt het water nog steeds langzaam weg. Lees dit nu: een kleine remedie kan je leidingen helpen — of een kleine ramp veroorzaken.
Ik merkte tijdens klusjes bij vrienden en in mijn eigen huis dat veel mensen dit simpele trucje blind toepassen. Dat kan geld kosten en stress opleveren, zeker in oudere huizen in Nederland met gietijzeren leidingen of bij een septic tank.
Waarom dit kleine experiment soms uit de hand loopt
Veel mensen over het hoofd zien dat leidingen verschillend zijn: PVC, koper of oud gietijzer. Materialen, vet, haar en kalk reageren niet allemaal hetzelfde als je er een schuimend sopje in kookt.
- Gietijzeren leidingen in oudere huizen kunnen al interne aanslag hebben. Een heftige reactie kan die aanslag losmaken en grotere verstoppingen veroorzaken.
- PVC vervormt bij extreem hete vloeistoffen — dus geen kokend water in plastic pijpen.
- Bij huizen met septic tanks kan azijn grote hoeveelheden bacteriën in de tank verstoren als je het vaak doet.
Wat de chemie echt doet (en waarom dat misleidend is)
Baksoda (natriumbicarbonaat) en azijn (azijnzuur) geven een spectaculaire schuimreactie: CO2-belletjes werken als kleine luchtbellen. Ik merkte dat dat visueel indrukwekkend is, maar het ruimt vet en haren vaak niet op.
Belangrijk: die bruis is vooral theater — geen garantie dat je leiding weer vrij is. Het lost vetchemisch niet op zoals een ontstopper of enzymproduct dat doet.
- De reactie produceert koolzuurgas en water; fysiek schuren doet het niet.
- Zware vet- en zeepophopingen blijven vaak gewoon zitten, soms verplaatst naar dieper gelegen bochten.
- Mix nooit baksoda/azijn met commerciële bijtende ontstoppers — je creëert hitte en gevaarlijke spetters.
Wanneer het wél een goed idee is
Er zijn situaties waarin ik de methode rustig adviseer: lichte geurproblemen of een licht vertraagde afvoer zonder zichtbare verstopping.
Veilige test die ik aanraad
- Spoel eerst met heet (geen kokend) water en een scheut afwasmiddel om vet los te weken.
- Strooi 2–3 eetlepels baksoda in de afvoer.
- Voeg 100–150 ml witte azijn toe en sluit de plug even; laat 10–15 minuten schuimen.
- Spoel na met heet water uit de kraan (geen kokend water bij PVC).
Deze aanpak werkt op kleine geurproblemen en is goedkoop (baksoda kost in Nederland vaak €1–€3 bij AH of HEMA). Maar verwacht geen wonder bij serieuze verstoppingen.
Twee veilige hacks die ik zelf gebruik
In mijn praktijk als huis-oplosser (oké, vriend die graag klust) heb ik twee tricks die meestal werken zonder risico’s:
- Mechanisch eerst: een ontstoppingsveer of een simpele haak van een kledinghanger trekt haar en vetfabriekjes eruit. Dit werkt vaak beter dan chemie.
- Enzymatische producten: koop een enzymontstopper bij Gamma, Praxis of Bol.com. Laat het ’s nachts inwerken; enzymen eten organische resten weg zonder je leidingen aan te tasten.
Praktische stap-voor-stap voor een veilige schoonmaak
Volg dit als je meteen iets wilt doen zonder loodgieter te bellen:
- 1) Verwijder zichtbare troep met handschoenen (haartjes, etensresten).
- 2) Giet heet water met een scheut afwasmiddel in de afvoer en wacht 5 minuten.
- 3) Strooi 2–3 eetlepels baksoda.
- 4) Giet 100–150 ml witte azijn erbij; dek af en wacht 10–15 minuten.
- 5) Spoel met heet water (niet kokend bij PVC).
- 6) Als het nog traag is: gebruik een handveer of bel de loodgieter.
Tip: gebruik een simpel zeefje in de gootsteen — in Nederlandse huishoudens kost een nettje bij Blokker of HEMA minder dan €5 en voorkomt veel ellende.
Wanneer je direct een loodgieter moet bellen
Ik bel er zelf naartoe bij deze signalen; sommige problemen verergeren alleen maar als je blijft proberen:
- Water stijgt terug in gootsteen, douche of toilet.
- Je hoort borrelende geluiden in meerdere afvoeren tegelijk.
- Er is een onaangename, niet te verdragen rioollucht die niet weggaat.
- Je huis gebruikt een septictank en meerdere plekken zijn verstopt.
In Nederlandse steden zoals Amsterdam of Utrecht zijn tarieven voor spoedservice vaak hoger; een verstandige check vóórdat je allerlei middelen mengt, kan je tientallen tot honderden euro’s schelen.
Laatste waarschuwing en snelle conclusie
Het internet maakt baksoda + azijn tot een makkelijk ritueel. Ik merkte dat het voor lichte geurtjes prima is, maar het lost hardnekkige vet en haren meestal niet op — en kan soms nieuwe problemen veroorzaken in oude leidingen.
By the way, als je het probeert: begin met mechanische reiniging, gebruik heet (maar niet kokend) water en reserveer enzymproducten voor zwaardere gevallen. En onthoud: minder experimenteren met chemie kan je uiteindelijk geld besparen.
Wat is jouw slechtste of beste ervaring met baksoda in de afvoer? Deel het hieronder — ik ben benieuwd welke trucs echt werken in Nederlandse huizen.
