Je kraan ziet eruit alsof-ie al jaren in de gootsteen woont: witte korstjes, minder straal, en je vraagt je af of dit nog ooit weggaat. Dit is niet alleen lelijk — kalk kan de waterdruk verminderen en je kraan slopen als je niets doet. Lees dit nu: het kost weinig, werkt snel en je hebt vaak alles al in huis.
Waarom kalk zo hardnekkig lijkt (en waarom azijn helpt)
In mijn ervaring komt kalk terug omdat we alleen oppervlakkig poetsen. Kalk is geen vuil, het is calciumcarbonaat — eigenlijk een harde laag die zich vastzet op metaal. Ik merkte dat schrobben met afwasmiddel vaak meer krasjes geeft dan resultaat.
Azijn is geen toverspul, maar het lost kalk chemisch op. Azijn (azijnzuur) reageert met calcium en maakt het oplosbaar: dat is waarom die witte korst in 15 minuten kan verdwijnen.
Wat je nodig hebt (waarschijnlijk al in huis)
- Witte azijn of schoonmaakazijn (4–6%): AH, Jumbo of Action verkopen het voor ca. €1–€2.
- Een plastic zakje of ziplock, of een doek
- Een elastiek of touwtje
- Een oude tandenborstel of zachte schuurspons
- Optioneel: citroenzuur (poeder) als je geen azijn wil geuren
Stap-voor-stap hack: kraan kalkvrij in 15 minuten
Ik heb deze truc tientallen keren getest — soms in de badkamer van vrienden die zeiden “dit lukt nooit”. Het lukt. Volg exact dit korte stappenplan.
Snelle methode voor losse straalstukken (douchekop, mousseur)
- Vul een ziplock of klein plastic zakje met witte azijn tot halverwege.
- Plaats het zakje over de kraan/douchekop zodat de kalk compleet ondergedompeld is.
- Bevestig met een elastiek en zet een timer op 15 minuten.
- Haal het zakje weg en schrob zachtjes met een tandenborstel — de kalk valt er meestal meteen af.
- Goed naspoelen met warm water. Klaar.
Methode voor vaste kranen of als je geen zakje kunt gebruiken
- Doordrenk een doek met azijn en wikkel die om de kraan of beluchter.
- Zet een bakje eronder voor druppels en laat 15–20 minuten intrekken.
- Schrob en spoel goed na.
Snelle tips die je minder vaak hoort
- Gebruik géén staalwol of schuurmiddelen op chroom of geborsteld staal — dat maakt krassen die vuil vasthouden.
- Als je rubberdichtingen ziet, test kort: laat azijn niet uren weken (ongeveer 30 min max) — het kan sommige soorten rubber aantasten.
- Voor geurgevoelige plekken: voeg een paar druppels citroenolie of gebruik citroenzuurpoeder (te koop bij drogist) als alternatief.
- Voor hele dikke lagen: eerst 15 min, schrob, herhaal of verwijder het beluchterfilter en week dat apart 30–60 min.
Voor een paar euro is je kraan weer bijna als nieuw. In de NL-zaakjes zoals Action of HEMA koop je goedkoop azijn en een kleine tandenborstel; bij Gamma of Praxis vind je extra beluchters als je die wilt vervangen.
Wat je beter niet doet
- Geen zware zuren (vloeibare ontkalkers met zwavelzuur) zonder beschermingsmiddelen — die zijn agressief en niet thuisgebruik-vriendelijk.
- Niet te lang laten weken op gevoelig materiaal (nikkel, verlaagde beschermlagen).
- Niet mengen met bleekmiddel — dat geeft giftige dampen.
Een kleine wetenschaples: waarom 15 minuten vaak genoeg is
De azijn breekt de binding tussen kalk en metaal. Denk eraan als een theezakje dat je in heet water stopt: het trekt los wat er vastzit. Meestal volstaat 15 minuten om de bovenste laag te verzachten; daarna schuif je die er met een borstel af.
Extra levenshack (bij 1 probleem dat veel Nederlanders herkennen)
In de winter is het water vaak iets zachter, maar centrale verwarmingscirculatie en kraangebruik maken harder kalk op kranen in het noorden en oosten van Nederland. Als kalk terugkomt binnen een paar weken, doe het volgende:
- Na reinigen, droog de kraan en veeg met een microvezeldoek en een paar druppels neutraliserende olie (bv. een druppel antiroest-olie) — dit legt een dun protectief laagje zodat water minder plakt.
By the way: ik heb dit bij mezelf en buren geprobeerd — iedereen verbaasde zich over hoe snel het ging en dat het niet veel kostte.
Laatste waarschuwing
Als je een antieke kraan of bijzondere afwerking hebt (massief messing, verguld), neem even contact op met een vakman of test een klein stukje. Sommige finishes zijn delicaat.
En nu voor het meest interessante deel: probeer het. Het is goedkoop, snel en vaak effectiever dan dure sprays.
Slotwoord
In mijn praktijk werkt deze eenvoudige azijnmethode het meest consistent: je hoeft geen duur gereedschap of agressieve chemicaliën. Het kost je 15 minuten, wat goedkoper is dan een nieuwe mousseur kopen of een vakman bellen.
Heb jij deze truc al geprobeerd, of heb je een andere tip die nog sneller werkt? Deel het hieronder — ik ben benieuwd welke keukentruc in jouw huishouden het beste werkt.
