Kunt u zich voorstellen dat u deze winter niet altijd op een warme douche of centrale verwarming kunt rekenen? Volgens Fatih Birol, directeur van het Internationale Energieagentschap (IEA), is die mogelijkheid reëler dan we hopen. Het IEA waarschuwt dat in de komende koude maanden aardgas in Europa op rantsoen kan komen te staan. Vooral grote industriële bedrijven dreigen zwaar te worden getroffen.
Plein op rantsoen (illustratieve foto) – Beeld: Photo Mix via Pixabay
Waarom nu deze waarschuwing?
De aanhoudende spanningen rond Oekraïne, gecombineerd met grillige energieprijzen, zorgen voor een ongekende onzekerheid in Europa. Hoewel Nederland historisch gezien een betrouwbare energiepositie kende, zijn we anno 2025 – net als andere EU-landen – deels afhankelijk gebleven van geïmporteerd aardgas. Een strenge winter kan onze voorraden onder druk zetten, en het risico op tekorten is groot.
IEA-topman Birol gaf in gesprek met de Financial Times aan dat we geen tijd meer hebben voor vrijblijvend beleid. Al vóór de Russische invasie riep hij op gasgestookte ketels uit te faseren, met oog op het klimaat. Nu zijn zijn waarschuwingen urgenter dan ooit: wie niet nú bespaart of overstapt, loopt het risico op problemen, zeker als enorm veel huishoudens tegelijk verwarmen.
Wat gebeurt er bij een tekort aan aardgas?
Het scenario ligt klaar steeds als het kabinet spreekt over een ‘gastekort’: bij een crisissituatie worden eerst grote industriële gebruikers, zoals Tata Steel of chemiebedrijven in Zuid-Holland, van het gas afgesloten. Zij hebben vaak alternatieven. Huishoudens en ziekenhuizen staan gelukkig achteraan in de rij, maar als het écht uit de hand loopt, voelen ook zij de gevolgen. Zonder overheidssteun kunnen hoge gasprijzen voor hen onbetaalbaar worden.
Praktische tips voor deze winter
- Controleer de isolatie van uw huis – een kleine upgrade maakt vaak een groot verschil bij energiebesparing.
- Informeer naar lokale hulp. Veel gemeenten, zoals Amsterdam of Groningen, bieden subsidies voor warmtepompen en energiebesparende maatregelen.
- Verlaag de thermostaat één graad of programmeer slimmer; het scheelt direct op de rekening.
- Bespaar samen: denk aan groepsaankopen van zonnepanelen in de buurt. Lokale initiatieven zijn populairder dan ooit in 2025.
Zelf heb ik gemerkt dat simpelweg ’s avonds een extra trui aantrekken – lekker Hollands nuchter – meer scheelt dan je denkt!
Wat betekent dit voor de economie?
Moet de industrie terugschakelen, dan heeft dat grote gevolgen. Minder productie betekent minder werk, en hoewel Nederland relatief veerkrachtig is, voelen MKB’ers en exportbedrijven dit direct. Deskundigen van bijvoorbeeld de Rabobank verwachten dat juist duurzame bedrijven – denk aan FrieslandCampina of Eneco – sneller inspelen op de uitdaging.
Tot slot: hoe bent ú voorbereid?
Hoewel het bijna onvoorstelbaar klinkt in een ontwikkeld land als Nederland, is bewustwording nu essentieel. Door als consument, buurt en overheid tijdig in actie te komen, houden we samen het hoofd warm – ook als het kwik daalt.
