Stel je voor: een regio zo groot als Californië – met een economie die alleen Duitsland, Japan, China en het VK voor zich hoeft te dulden – draait zijn elektriciteitsnetwerk honderd dagen lang uitsluitend op zonne-energie, wind, waterkracht en batterijen. In 2025 is dit geen toekomstmuziek meer, maar dagelijkse realiteit in deze Amerikaanse staat.
Een mijlpaal voor schone energie wereldwijd
Van 7 maart tot 28 juli 2024 schreef Californië geschiedenis: het complete elektriciteitsverbruik werd voor de volle honderd dagen gedekt door hernieuwbare bronnen. Dit is niet zomaar een prestatie van een groene buitenwijk of een experimenteel project: het gaat om miljoenen huishoudens, bedrijven, datacenters en infrastructuur in een van de drukste regio’s van de Verenigde Staten.
Dat Californië hierin slaagde, geeft hoop en inspiratie aan landen en steden wereldwijd. Zeker nu Nederland scherpe doelen heeft voor 2035 en 2050, zijn deze lessen opvallend relevant.
Hoe Californië het deed: slimme combinatie van bronnen
- Zonne-energie: Een groei van 30% in zonopwekking binnen een jaar, grotendeels door én massale zonneparken én steeds meer zonnepanelen op daken van particulieren (iets waar wij in Nederland nog veel van kunnen leren).
- Windenergie: Een groei van 8%, onder andere door windparken aan de Pacifische kust.
- Batterij-opslag: Batterijcapaciteit is in één jaar tijd verdubbeld, waardoor energie die overdag wordt opgewekt, ’s nachts beschikbaar blijft. Dit lost een van de grootste vraagstukken van grootschalige groene energie op – hoe vang je pieken en dalen op?
Praktijkvoorbeeld: niet alleen voor de happy few
Wat mij als redacteur van duurzame onderwerpen opvalt: deze omslag gebeurt niet alleen via overheidsprojecten of grote investeringen. Steeds meer Californiërs leggen zonnepanelen op hun eigen dak: denk aan een scenario dat vergelijkbaar is met de groei van Zonneplan en Vandebron in Nederland. Daarmee wordt schone energie een collectief project, niet alleen iets dat ‘de politiek’ voor ons regelt.
Wat betekent dit voor Nederland?
De ambitie van Californië: in 2045 volledig klimaatneutraal zijn. Nu dit doel al binnen handbereik komt, is het logisch om je af te vragen: kunnen wij dit ook?
- Snelle opschaling zonne-energie: De daken van winkels, kantoren en woonhuizen moeten structureel vol.
- Batterij-opslag: In Nederland staan we daarin nog aan het begin; de komende jaren zullen Tesla Megapacks, lokale batterijen en slimme software in de Rotterdamse haven en nieuwe woonwijken steeds belangrijker worden.
- Lokaal initiatief: Vanuit buurten, gemeenten en energieleveranciers komt steeds meer creativiteit om samen het net te ontlasten en CO2 te besparen.
Drempels en kansen
Is het allemaal zo eenvoudig als het klinkt? Natuurlijk niet. Net als in Californië kampen we in Nederland met netcongestie, dure opslagtechnologie en soms trage regelgeving. Maar het succes van Californië bewijst: met een stevige politieke wil, slimme investeringen en grote betrokkenheid van burgers is het mogelijk om heel snel te verduurzamen – zelfs op de schaal van een van de machtigste economieën ter wereld.
Feitje voor de borreltafel
In slechts één jaar tijd zijn de batterijen in Californië verdubbeld qua capaciteit. Dat maakt het mogelijk om overdag opgewekte energie ’s avonds te gebruiken, precies op het moment dat huishoudens én elektrische auto’s het meest vragen. Het idee dat groene stroom altijd afhankelijk is van het weer wordt zo met de dag minder waar: het draait steeds meer om slimme planning en opslag.
Kijk vooruit: wat kunnen wij hiervan leren?
Voor wie werkt in de energiesector of met verduurzaming van woningen bezig is: let op de snelheid waarmee batterijprojecten en lokale zonne-initiatieven in Californië tot stand komen. Kijk kritisch naar wat hier in Nederland kan en durf de lat hoog te leggen. Misschien vieren wij over een paar jaar onze eigen 100 dagen zonder fossiele brandstoffen. De technologie, motivatie en urgentie zijn er. Nu de uitvoering nog.
