Nat, zout en modderig: je schoenen lijden elke Nederlandse winter. Je hebt vast een bus WD-40 gezien als wondermiddel tegen zoutplekken — maar voordat je meteen spuit, lees dit nu.
Ik merkte dat wat op tv en forums klinkt als een snelle oplossing, in de praktijk dubbel voelt: het lost één probleem op en creëert een ander. In mijn praktijk zie ik twee soorten mensen: de snelle fixers en de mensen die hun lievelingsschoenen kapot maken zonder het te weten.
Het is belangrijk om dit nu te lezen: winter komt terug elk jaar, en één verkeerde zet kan je schoenen duurzaam beschadigen.
Waarom mensen WD-40 gebruiken
WD-40 is overal in huis — de bus ligt in veel Nederlandse garages en keukenkasten. Mensen gebruiken het voor schoenen omdat het water en zout tijdelijk afstoot.
- Het werkt snel: stof en zout rollen er vaak vanaf.
- Het is goedkoop en makkelijk verkrijgbaar (Action, Gamma, bouwmarkt).
- Het voelt als een alles-oplossing: een product voor alles, van scharnieren tot schoenen.
Het verborgen risico dat fabrikanten niet vertellen
WD-40 is een oplosmiddel op petroleumbasis — dat kan leer, lijm en afwerkingen aantasten. Dat klinkt technisch, maar praktisch betekent het: verkleuring, uitdroging en lossende zolen.
Veel mensen over het hoofd zien dat moderne schoenen bestaan uit meerdere laagjes: lijm, stof, leer, en soms een waterdichte laag. WD-40 kan die lagen aantasten alsof je een plakband van een verwarmde pizza trekt.
- Leer: kan donkerder en vlekkerig worden.
- Suède/nubuck: bijna altijd beschadigd — vlekken die niet weggaan.
- Gegoten zolen of lijmnaden: lijm kan verzwakken, zolen kunnen loskomen.
- Antislip: WD-40 maakt soms zolen glad — gevaarlijk op natte tegels.
Een voorbeeld uit mijn praktijk
Ik repareerde laatst een paar schoenen van een lezer uit Utrecht. Ze hadden WD-40 op het leer gespoten tegen zout. Na twee weken begonnen de naden los te laten en de kleur was ongelijk. Ze betaalden uiteindelijk meer bij de schoenmaker dan wat ze bespaarden met de spray.
Wanneer (en hoe) je WD-40 wél veilig kunt gebruiken
By the way: er zijn situaties waar een heel kleine, voorzichtige toepassing acceptabel is — maar alleen als je precies weet wat je doet.
Regel: test altijd eerst op een onopvallende plek. Als het doek donkerder wordt of de textuur verandert, stop dan meteen.
- Test: spray op een doek en veeg over onzichtbaar deel.
- Gebruik buiten of in ventilatie — dampen zijn aanwezig.
- Spray nooit direct op suède of gelakt leer.
- Breng op een doek aan, wrijf licht en verwijder overtollig product.
- Laat 24 uur uitharden en controleer antislip eigenschappen.
Stap-voor-stap noodhack (voor als je geen alternatief hebt)
Volg dit alleen in noodgevallen, bijvoorbeeld wanneer je op weg bent naar werk in de sneeuw en je schoenen kapot weerspiegelen zoutplekken.
- Veeg eerst modder en zout met een droge borstel weg.
- Doe een test op een onopvallende plek (binnenkant tong of hiel).
- Spray een kleine hoeveelheid op een katoenen doek, niet direct op de schoen.
- Wrijf licht in cirkels, verwijder overtollig product direct met een schone doek.
- Laat volledig drogen, loop voorzichtig en test grip.
Veiliger alternatieven die veel mensen beter werk geven
But there’s a nuance: je hoeft niet te gokken met WD-40. Er zijn betaalbare, Nederlandse opties die je schoenen echt helpen, zonder risico’s.
- Nikwax of Grangers spray — speciaal voor textiel en leer, verkrijgbaar bij Decathlon en Bever.
- Beeswax of dubbin — voedt en beschermt leer zoals grootouders deden.
- Suèdeborstel + suède protector — voor laarzen en chique schoenen.
- Schoenmaker producten bij de Hema of schoenmaker — vaak goedkoper dan je denkt en lokaal beschikbaar.
- Reinigen van zoutvlekken: meng 1 deel azijn met 2 delen water, dep en droog — werkt vaak beter dan acrobatiek met oplosmiddelen.
Snelle winterhack die ik zelf altijd gebruik
Als ik in december naar buiten ga, smeer ik een dun laagje kaars-/bijenwas op leren schoenen (even verwarmen met een föhn) en borstel het daarna op. Het werkt als een paraplu: water parelt ervan af en het dieet voor vuil is kleiner. Het kost weinig, en je schoenen blijven ademend.
Conclusie
WD-40 kan zout en water tijdelijk verbergen, maar het is geen onschuldige wonderspray voor schoenen. Gebruik het alleen na een test en alleen op materialen die het verdragen. Meestal zijn speciale impregneermiddelen of traditionele wax een veiliger, duurzamer keuze.
Wat heb jij geprobeerd tegen wintervlekken? Deel je meest geslaagde (of desastreuze) tip — ik beloof dat ik niet oordeel.
