Een innovatieve technologie die de sleutel kan zijn tot snellere adoptie van hernieuwbare energie: precies zo laten de Duitse onderzoekers hun nieuwe energieopslagproces omschrijven. De geteste oplossing belooft woningen zelfs in de winter duurzaam te verwarmen.
Kalk als onverwachte gamechanger voor energieopslag
Waar veel duurzame oplossingen nog worstelen met opslag, gooit dit systeem het over een heel andere boeg. De basis? Het ogenschijnlijk simpele kalk, een materiaal dat overal in de Benelux ruim voorhanden is.
Van zomerwarmte naar wintercomfort: hoe werkt het?
Al sinds 2021 draaien de eerste prototypes van deze vinding. Het concept: in de zomer wordt kalk in een oven tot 450 graden verhit. Hierbij verliest het al zijn vocht en verandert in ongebluste kalk. Zodra je daar in de winter weer water aan toevoegt, ontstaat een chemische reactie die opvallend veel warmte afgeeft. Zo kun je warmte ‘opslaan’ van het ene seizoen naar het volgende.
Het mooie? Het systeem bereikt met gemak temperaturen boven 100°C. Met de juiste verhouding kalk en water is de output bovendien razendsimpel aan te passen aan de behoefte van het huishouden.
Duurzaam thuis én centraal toepasbaar
De technologie laat zich perfect inpassen als thuissysteem: effectiviteit tot 90%, geen materiaalverlies bij hergebruik, en opslag van ca. 200 kWh warmte in slechts één ton kalk (aldus projectleider Mark Linder). Het geheel past in een kast ter grootte van een wasmachine – ingrijpende verbouwingen zijn dus niet nodig. Maar de experts kijken verder: ook centrale inzet bij bijvoorbeeld lokale warmtenetten behoort tot de opties, iets waar gemeentes als Amsterdam en Rotterdam serieus naar kijken.
Halverwege 2025 start het eerste praktijkexperiment buiten het lab: een kantoorpand nabij Wuppertal wordt dan voor het eerst volledig op kalkwarmte verwarmd.
Waterstofpasta: tot tien keer compacter dan traditionele batterijen
Dezelfde onderzoeksgroep werkt aan zogeheten ‘waterstofpasta’, een opslagvorm die potentieel tot 10 keer meer energie bevat dan lithiumbatterijen. Denk aan elektrische auto’s en e-motoren waar je weken mee vooruit kunt zonder bijladen. Voor de Nederlandse EV-rijder en motorrijder klinkt dat veelbelovend.
Waarom opslag van duurzame energie zo’n groot vraagstuk is
De grootste drempel voor een echt duurzaam energiesysteem is en blijft het bufferen van energie uit zon en wind. Zonnepanelen en windmolens presteren immers grillig: soms leveren ze veel te veel (denk aan winderige nachten in Groningen), soms nauwelijks iets (een windstille februaridag). Zonder slimme opslag verdampt dat potentieel.
Grenzen en nadelen van batterijen
Lithiumbatterijen zijn nu standaard, maar deze technologie kent flinke nadelen: een beperkte levensduur, hoge kosten, en niet te vergeten de ecologische impact van grondstofwinning. Denk aan de impact in landen als Congo of Bolivia. Voor grootschalige inzet zijn immense hoeveelheden lithium en kobalt nodig, terwijl winning én recycling grote sociale en milieuproblemen veroorzaken.
De zoektocht naar alternatief: lokaal, groen en flexibel
Zowel vanuit Delft als op de TU Eindhoven werken onderzoekers aan alternatieven die minder afhankelijk zijn van schaarse of vervuilende grondstoffen. Kalk- en waterstofsystemen zoals door het Duitse team ontwikkeld, passen in deze lijn: ze zijn goedkoper, schaalbaar en milieuvriendelijker.
- Warmte in kalk: seizoensopslag zonder afval
- Waterstofpasta: compacte power voor mobiliteit en industrie
- Lokaal toepasbaar: inzetbaar op wijk- of gebouwschaal
Wat betekent dit voor Nederlandse huishoudens?
Stelt u zich voor: geen gasrekening meer, minder afhankelijkheid van import, én een sterkere lokale economie. Gemeentes als Utrecht en Groningen investeren nu al fors in duurzame warmteoplossingen. Kalksystemen en waterstofpasta kunnen binnen enkele jaren een betaalbaar alternatief zijn voor wie zijn woning wil verduurzamen of van het aardgas af wil.
De energietransitie draait om innovatie en aanpassing – en deze Duitse uitvindingen laten zien dat een fossielvrije toekomst echt haalbaar is. Met materialen dicht bij huis en technieken die niet alleen voor grote bedrijven, maar ook voor gewone huishoudens bereikbaar zijn.
