Malta, het kleinste EU-land, gaat binnen veertien maanden honderden nieuwe statiegeldautomaten op straat plaatsen. Voor iedere ingeleverde fles keert de automaat bijna drie cent uit. In Nederland werkt het statiegeldsysteem al jaren, maar wisten jullie dat veel EU-buren er nu pas écht actief werk van maken? Laten we samen kijken hoe het eraan toegaat op Malta en waarom het Nederlandse systeem als voorbeeld kan dienen.
Foto: Karolina Grabowska / Pexels
Waarom Malta nu voor statiegeld kiest
Volgens Times of Malta worden in 2025 in totaal 350 statiegeldautomaten verspreid over de Maltese steden geïnstalleerd. Zo wil de overheid de recycling van plastic verpakkingen versnellen én het gebruik van single-use plastics verminderen. Het is beslist een ambitieuze stap voor een eiland dat dagelijks worstelt met afval, mede door groeiend toerisme en een beperkte oppervlakte.
Wat levert het op? 10 eurocent per fles
Elke fles die je via de automaat inlevert, levert je 10 eurocent op (omgerekend bijna 3 Tsjechische kronen). Malta streeft hiermee naar een recyclingspercentage van maar liefst 85% van alle gebruikte plastic flessen. De overheid gelooft echt in deze methode: er wordt zelfs een nieuw recyclecentrum gebouwd, met een investering van zo’n 15 miljoen euro. Dat betekent niet alleen schonere straten, maar ook extra werkgelegenheid voor de eilandbewoners.
Een opvallende maatregel: per 1 januari 2026 gaat een verbod op single-use plastic imports van kracht. De verkoop van deze wegwerpplastics verdwijnt daarna volledig uit Maltaanse winkelschappen.
Statiegeld in Nederland: eigen route dankzij het gele container systeem
Bij ons in Nederland kennen we statiegeld al decennialang. Kleine plastic flesjes (de welbekende spa rood of Fanta uit de supermarkt) leveren 15 cent op, grote flessen zelfs 25 cent – en sinds 2023 geldt het statiegeldsysteem ook voor blikjes. Ons uitgebreide netwerk van gele PMD-containers (plastic, metalen verpakkingen en drinkpakken) blijft naast het statiegeld dus een logische aanvulling, zeker in steden als Amsterdam of Groningen waar duurzaamheid echt leeft.
Niet overal vanzelfsprekend
Opvallend is dat sommige EU-landen nog aarzelen met centrale statiegeldsystemen. In Tsjechië bijvoorbeeld benadrukt het Ministerie van Milieu dat men vooral inzet op de klassieke containers. Toch experimenteren grote producenten ook daar – vergelijkbaar met onze brigade van frisdrankreuzen zoals Spa, Chaudfontaine of Albert Heijn’s huismerk – met retourflessystemen en campagnes om recycling te stimuleren.
Praktische tips: zo haalt u het meeste uit het statiegeldsysteem
- Lever álle statiegeldflessen en blikjes in bij uw supermarkt – u vindt de automaten vaak direct bij de ingang.
- Controleer thuis op het statiegeldlogo (Meestal te vinden bij de barcode: ‘statiegeld fles/blik’).
- Wist u dat u met de opbrengst van uw ingeleverde flessen lokaal goede doelen kunt steunen? Verschillende supermarkten bieden die optie aan.
- Twijfelt u of uw fles/flik statiegeld waard is? Op statiegeldnederland.nl vindt u altijd de actuele lijst en antwoorden op veelgestelde vragen.
Wist u dit? Een paar opvallende feiten
- In 2025 zamelde Nederland naar schatting ruim 95% van alle statiegeldflessen in. Daarmee staan we in de EU in de top drie.
- Malta rekent op een vergelijkbaar succes – het blijft spannend of het Maltese model ook zo snel zal aanslaan.
- Tijdens festivals als Lowlands en Koningsdag verdubbelde de hoeveelheid ingeleverde flessen en blikjes in korte tijd.
Conclusie: voorbeeldfunctie voor Europa?
De stap van Malta is bewonderenswaardig en laat zien hoe Europese landen steeds vaker duurzame keuzes maken, mede onder druk van Brussel. Nederlandse ervaringen tonen aan dat een uitgekiend statiegeldsysteem werkt – mits ondersteund door duidelijk beleid en betrokken burgers. Misschien een mooi moment om thuis de voorraadkast eens goed na te lopen en onbewust vergeten flessen in te leveren!
