Je kent het wel: de stroomrekening die elke maand iets hoger lijkt. Vaak wijst de vinger naar de verwarmingsketel of nieuwe elektrische auto, maar het zijn kleine, onopvallende apparaten die in veel huishoudens stiekem energie opslurpen. Als iemand die jarenlang huizen en kantoren heeft doorgemeten, kan ik zeggen: dat ene kastje maakt écht verschil.
Wat is een ‘energy vampire’ precies?
Energy vampires zijn apparaten die stroom blijven gebruiken als ze ‘uit’ lijken te staan: tv-ontvangers van Ziggo of KPN, opladers, modems, slimme speakers, en sommige voedingen van led-verlichting. Individueel is het vaak weinig, maar samen — 24 uur per dag — loopt dat op tot tientallen kWh per jaar.
Een rekensom die bijblijft
Praktisch voorbeeld: een tv-ontvanger die 12 W in stand-by staat gebruikt jaarlijks ongeveer 105 kWh (12 W × 24 h × 365 / 1000). Bij een elektriciteitsprijs van €0,40/kWh kost dat ruim €40 per jaar — voor één kastje. Meerdere ontvangers en laders in huis verdubbelen dat bedrag snel.
Veelvoorkomende boosdoeners (en hoe je ze herkent)
- Set-top boxen (Ziggo, KPN) — constant verbonden, vaak warm aanvoelend
- Modems en routers — noodzakelijk, maar vaak onnodig 24/7 gelijk ingesteld
- Opladers en trafo’s — blijven stroom trekken als ze in het stopcontact zitten
- Gameconsoles en smart tv’s — ook in slaapstand verbruik
- UPS en oude voedingen — efficiëntie daalt met de leeftijd
Experthack: meet, schrap, automatiseer
Begin met meten. Een simpele verbruiksmeter (soms ‘energiekostenmeter’ genoemd) kost weinig en laat precies zien wat elk apparaat trekt. Heb je meerdere apparaten in één hoek? Gebruik een overzichtelijke slimme stekker met energiemeting — die geeft realtime cijfers en historische data in de app.
Vervolgens: schrap wat kan. Zet ontvangers en secundaire tv’s uit wanneer je ze niet gebruikt, of vraag Ziggo/KPN naar energiebesparende instellingen. Verwijder opladers uit het stopcontact zodra je telefoon vol is. Voor groepen apparaten: een aan/uit-schakelaar of een slim stopcontactblok is ideaal — één druk en alles is dood voor de nacht.
Praktische stappen (doe dit deze week)
- Koop een verbruiksmeter (€15–€40) en meet de top 10 stroomvreters.
- Noteer apparaten die >5 W trekken in standby — dat zijn prioriteiten.
- Vervang oude voedingen of UPS’en; moderne exemplaren zijn veel zuiniger.
- Installeer slimme stekkers voor moeilijk bereikbare apparaten en programmeer nacht- of afwekschema’s.
- Combineer apparaten op één stekkerdoos met schakelaar in plaats van losse pistjes.
Een laatste slimme tip
Check je slimme meter (als die actief is) of de app van je energieleverancier voor verbruiksprofielen per dag. Vaak zie je precies wanneer de stille sluipverbruikers toeslaan — dat inzicht helpt bij gerichte acties zonder dat je elk apparaat hoeft te demonteren.
Ik heb dit in praktijk getest bij vrienden: één huis bespaarde ruim €120 per jaar door drie ontvangers en oude voedingen aan te pakken. Niet spectaculair, maar constant en blijvend — en dat telt op.
Ga je het meten doen? Deel in de reacties welk apparaat jou het meest verraste — en welke truc bij jou het beste werkte.
