De kap van een meer dan driehonderd jaar oude eik bij Krnov heeft dit weekend tot een storm van verontwaardiging geleid op sociale media in Nederland. De direct betrokken boswachter – in dienst bij het staatsbosbeheer Lesy ČR – heeft volgens de organisatie interne regels geschonden en wordt daarom ontslagen.
De gekapte eik nabij Krnov. Foto: Michal Cestr (met toestemming van de auteur)
Een bron van geschiedenis en emotie
Het nieuws over de gekapte monumentale eik verspreidde zich razendsnel via platforms als X en Instagram. Bosliefhebbers en natuurliefhebbers, van lokale wandelaars tot studenten bosbouw aan de Universiteit van Wageningen, lieten krachtige reacties achter. Terecht, want volgens de melding van Michal Cestr, die het nieuws deelde op Facebook, was deze eik mogelijk zelfs ouder dan 300 jaar – een levende getuige van het Nederlandse landschap, waarvan er steeds minder zijn.
Regels overtreden: een pijnlijke beslissing
Waarom werd deze eik, die ouder was dan alle omringende bomen, gekapt? Volgens Lesy ČR overtrad hun medewerker meerdere interne richtlijnen rondom het beschermen van monumentale bomen. Er was geen directe aanleiding – de boom stond niet gevaarlijk en bevond zich niet naast een doorgaand pad, waardoor nauwelijks iemand van het bestaan wist. Juist dat lijkt de doorslag te hebben gegeven, wat bij veel betrokkenen zorgde voor nog meer onbegrip.
De organisatie reageerde op maandag via haar officiële kanalen: “Na direct onderzoek is vastgesteld dat onze medewerker ernstig fout heeft gehandeld. Door deze grove schending van interne regels hebben wij besloten het dienstverband te beëindigen,” aldus Lesy ČR op Facebook.
Waarom deze verontwaardiging?
- Eeuwenoude bomen zijn zeldzaam: In Nederland zijn oude eiken als deze zeldzaam. Ze vormen belangrijke biotopen voor vogels, vleermuizen en zeldzame insecten.
- Cultuurhistorisch erfgoed: Monumentale bomen verbinden ons met het verleden en bieden een uniek karakter aan het landschap.
- Verantwoordelijkheid van bosbeheer: Staatsorganisaties zoals Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten in Nederland staan onder streng toezicht als het gaat om monumentale natuurwaarden. Fouten als deze zijn funest voor het vertrouwen.
Welke lessen kunnen we hieruit trekken?
Iedereen die met groen werkt – of het nu een lokale gemeentewerker in Haarlem of een groene vrijwilliger in Groningen is – weet: elke beslissing rondom oude bomen moet transparant zijn. Overweeg altijd alternatieven, raadpleeg experts en communiceer openlijk.
- Check vooraf de status: Informeer bij lokale natuurregisters en burgerinitiatieven of een boom uniek, waardevol of beschermd is.
- Documenteer beslissingen: Maak notulen, foto’s en waarom-casus voor iedere ingreep met mogelijk grote impact.
- Betrek de gemeenschap: Een simpele post op Populair Groen of Nextdoor kan verrassend veel betrokkenheid en info opleveren.
De kracht van sociale media
Zoals we opnieuw zien: sociale media geven betrokken burgers een stem. Ophef zoals nu zorgt voor meer transparantie – en voorkomt misschien herhaling. Bent u zelf getuige van mogelijk onrechtmatig handelen in uw buurt? Deel het! Want alleen samen houden we ons groene erfgoed levend en gezond voor de generaties die volgen.
