Zonneparken liggen in Nederland regelmatig onder vuur vanwege het beslag dat ze leggen op waardevolle landbouwgrond. Toch blijkt uit recent Brits onderzoek dat deze installaties juist een uitkomst kunnen bieden voor bedreigde bestuivers, zoals hommels en bijen. Met enkele slimme aanpassingen kunnen bestaande parken uitgroeien tot paradijzen voor deze onmisbare insecten.
Een hommel bestuift bloemen bij een zonnepark
Foto: Hollie Blaydes – British Ecological Society
Ecologie en landbouw: meerwaarde door slimme inrichting
Volgens recente data, gepresenteerd op het congres Ecology Across Borders, zouden eigenaren van grote zonneparken gestimuleerd moeten worden om wilde bloemenmengsels te zaaien. Zulke bloemrijke graslanden bleken in simulaties tot wel vier keer meer hommels aan te trekken dan conventionele zonneparken met enkel gras. Dat levert niet alleen een fraaie biodiversiteit op, maar ook directe voordelen voor landbouwers in de omgeving, die afhankelijk zijn van een gezond bestuivernetwerk.
Uit onderzoek van de Universiteit van Lancaster blijkt zelfs dat deze positieve effecten tot op een kilometer afstand van een zonnepark merkbaar zijn. Met name boeren in regio’s als Flevoland of Noord-Brabant, waar fruit- en zaadteelt belangrijk zijn, kunnen hierdoor flink profiteren. Immers, zonder een robuuste populatie bestuivers komen oogsten direct in gevaar.
Goed beheer is cruciaal voor duurzaam succes
Het succes van deze strategie staat of valt met duurzaam beheer. In veel gevallen wordt het onderhoud van zonneparken uitbesteed aan externe partijen, vaak via kortlopende contracten. Hierdoor kunnen beheerregimes snel en onverwacht wijzigen, bijvoorbeeld als een park een andere eigenaar krijgt. Dat maakt het lastig om op de lange termijn stabiele leefgebieden te creëren voor hommels en bijen.
Volgens promovenda Hollie Blaydes van Lancaster University:
“Doordat beheer regelmatig wisselt van eigenaar en contract, zijn duurzame bloemrijke habitats vaak kwetsbaarder dan je zou denken. Voor succes op de lange termijn is een doordachte, stabiele beheervisie onmisbaar.”
Praktische tips voor Nederlandse zonneparkbeheerders
- Kies voor inheemse, bloemrijke mengsels die passen bij de lokale bodem en het klimaat.
- Plan het maaibeheer zorgvuldig: niet te vaak maaien, want dan gaan veel bloemen verloren.
- Werk samen met lokale imkers en boeren; zij weten welke soorten bestuivers het meeste voorkomen en kunnen advies geven.
- Leg balen stro of kleine houtwallen aan voor overwinterende insecten.
De ruim 400 zonneparken die Nederland in 2025 rijk is, kunnen zo niet alleen groene stroom leveren, maar ook onze essentiële bestuivers beschermen. Kleine ingrepen hebben een groot effect. Wie weet zien we straks naast zonnepanelen ook hommels en vlinders als vaste bewoners – en dat zou ons landschap meer dan goed doen.
