De Poolse kolenmijn Turów heeft recentelijk een positief oordeel ontvangen van de lokale autoriteiten na de milieu-effectrapportage (EIA). Dit betekent dat de mijnactiviteiten gewoon mogen doorgaan. Toch is er aanzienlijke weerstand, vooral bij milieuorganisaties zoals Greenpeace, die hun bezorgdheid nu via de rechter willen aanvechten.
Turów: het spanningsveld tussen energie en milieu
De kolenmijn Turów, gelegen vlakbij de grens van Polen met Tsjechië en Duitsland, ligt al jaren onder vuur. Het gebied is uitgegroeid tot een broeinest van maatschappelijke discussies tussen de Poolse overheid, de exploitant PGE en lokale bewoners in o.a. Zittau en Bogatynia. Volgens vele experts en omwonenden kan het verder vergroten van de mijn desastreuze gevolgen hebben voor het lokale ecosysteem en de watervoorziening.
Bezwaar uit hele regio, ondanks politieke oplossing
Een eerder besluit van de regionale overheid om door te gaan met de winning werd zelfs door de rechter vernietigd: de autoriteiten moesten opnieuw luisteren naar inspraakreacties van het publiek. Alleen al uit Tsjechië kwamen ruim 5.000 officiële bezwaren binnen, meldt Greenpeace. De Tsjechische regering sprak zich bovendien expliciet negatief uit over het verlengen van de mijnactiviteiten, gezien de blijvende risico’s voor natuur, waterbeheer en volksgezondheid aan beide zijden van de grens.
“De Poolse autoriteiten stellen opnieuw dat de impact van Turów op het milieu beperkt blijft. Maar intussen worden zowel de watervoorraden als de gezondheid van inwoners in Tsjechië, Duitsland en Polen bedreigd. De compensatie van 1 miljard zloty die Polen uitkeerde, dekt nog niet eens de aanleg van een nieuw waterleidingnet voor de lokale bewoners. De recent aangelegde ondergrondse muur om waterverlies te voorkomen, is volgens metingen niet effectief – precies waarvoor wij al eerder gewaarschuwd hebben,” licht Nikol Krejčová toe namens Greenpeace Tsjechië.
Een open hoofdstuk voor bewoners en milieugroepen
Ondanks een eerdere deal tussen Tsjechië en Polen blijft de zaak actueel. Voor omwonenden en milieuorganisaties biedt het akkoord onvoldoende bescherming tegen de structurele milieuschade. De spanning rond Turów laat zien hoe ingewikkeld de balans is tussen energiezekerheid en leefomgeving – een thema dat in Nederland minstens zo relevant is met het oog op de energietransitie. De komende rechtszaken zullen een nieuwe ronde brengen in deze slepende discussie, die bovendien gevolgen kan hebben tot ver buiten de regio.