De komende jaren gaat Rusland vol inzetten op kernenergie. Het land wil zijn energievoorziening verduurzamen en bouwt daarom maar liefst 24 nieuwe reactorblokken. Daarmee zou kernenergie in 2045 goed moeten zijn voor een kwart van de totale elektriciteitsproductie. Tegelijk groeit de bezorgdheid onder milieudeskundigen, zeker rond innovatieve projecten als de controversiële drijvende reactor, die soms zelfs de bijnaam “drijvende Tsjernobyl” krijgt.
Kernenergie: schoon, maar niet onomstreden
Volgens recente cijfers van World Nuclear News kwam in 2024 ongeveer 20% van de Russische elektriciteit uit kernenergie. In totaal zijn er nu elf kerncentrales operationeel, waaronder de unieke drijvende centrale Akademik Lomonosov. Deze reactor vaart letterlijk naar afgelegen streken en voorziet regio’s van stroom waar het net normaal gesproken niet komt. Maar sinds de bouw is er discussie: is het veilig? Kritische stemmen spreken zelfs van een “nucleaire Titanic” of een tweede “drijvende Tsjernobyl”.
- Voordelen: Kernenergie stoot geen CO2 uit en zorgt voor stabiele leveringen
- Nadelen: Het risico op ongelukken blijft, en het radioactieve afval is een blijvend probleem
Ambities en zorgen in eigen land én in Europa
President Vladimir Poetin gelooft heilig in deze uitbreiding van kernenergie; zijn steun was essentieel voor de bouwplannen van Rosatom. In 2024 vestigden Russische kerncentrales zelfs een nieuw productie-record: bijna 216 TWh aan elektriciteit. Met de geplande uitbreidingen gaat dat aandeel nog flink omhoog, en blijft Rusland een kernspeler op de mondiale energiemarkt.
Rosatom kijkt echter verder dan de Russische grenzen. Het bedrijf wil ook kerncentrales bouwen in het buitenland. Zo is Rosatom kandidaat voor de uitbreiding van de Tsjechische kerncentrale Dukovany, waarmee het ook in Europa terrein probeert te winnen.
Discussie in Europa: Russische kernenergie wel of niet welkom?
De export van Russische kennis en technologie blijft bepaald niet onomstreden. Onder andere in Tsjechië — en ook in Nederland — wordt kritisch gekeken naar de deelname van Rusland (en China) aan nieuwe projecten. De twijfel heeft deels te maken met geopolitieke spanningen, maar ook met zorgen over veiligheid en transparantie.
Feit is wel: Rusland beschikt over tientallen jaren ervaring in het bouwen van kerncentrales. Toch vragen veel Europese landen zich af of het verstandig is om op deze schaal samen te werken, gezien de huidige internationale situatie.
Wat betekent dit voor de energietoekomst?
Ruslands grootschalige inzet op nieuwe kernenergie maakt deel uit van een wereldwijde trend. Ook Nederland debatteert volop over nieuwe reactoren: denk aan de plannen voor uitbreiding in Borssele of Petten. De energiesector staat voor enorme keuzes. Hoe vinden we de balans tussen betaalbaarheid, duurzaamheid en veiligheid?
Samengevat: De Russische nucleaire ambities zijn indrukwekkend en zouden het mondiale energielandschap de komende decennia flink kunnen beïnvloeden. Met de spanningen binnen Europa en het debat over duurzame energie, is het thema actueler dan ooit. Welke kant slaan wij in Nederland op?
