China staat op het punt om in juni 2025 een revolutionaire kernreactor in gebruik te nemen. Deze zogeheten thoriumreactor wordt inmiddels in de internationale media omschreven als de ‘heilige graal’ van de kernenergie – en niet zonder reden. Het systeem belooft namelijk meer veiligheid én een flinke afname van radioactief afval.
Kernenergieprotesten in Amsterdam zijn de afgelopen jaren weer toegenomen, maar de discussie krijgt nu wel een nieuwe wending.
Waarom thorium? Veiligheid en innovatie gaan hand in hand
Thorium klinkt voor velen misschien nog als toekomstmuziek, maar deze technologie werd in de vorige eeuw al getest in onder andere de Verenigde Staten. Destijds verdween de aandacht uit praktische en politieke overwegingen – vooral omdat uraniumreactoren makkelijker kernwapengrondstoffen opleveren.
Maar anno 2025 ligt de focus volledig op duurzaamheid en veiligheid. Europa, Rusland, en vooral China, investeren inmiddels fors in onderzoek naar reactoren die werken op gesmolten zouten met thorium. Niet toevallig dus, want thoriumreactoren kunnen een van de antwoorden zijn op energievoorziening zonder steenkool of aardgas.
Wat thoriumreactoren bijzonder maakt? Ze zijn aantoonbaar veiliger dan de klassieke kerncentrales (denk aan Borssele) en het is praktisch onmogelijk er kernwapens van te maken. Daarbij is thorium relatief gemakkelijk te winnen, onder andere in Noorwegen en India, en het is ruimschoots aanwezig op aarde.
Kleine hoeveelheden afval: minder zorgen voor volgende generaties
Dankzij het ontwerp en het gebruik van thorium ontstaat er véél minder langlevend radioactief afval – een van de grootste pijnpunten van traditionele kerncentrales. Terwijl Nederland nog altijd debatteert over de opslag van nucleair afval (Oude Wetering, iemand?), biedt deze techniek perspectief voor een structurele oplossing.
China’s nieuwe testreactor in Wuwei (aan de rand van de Gobiwoestijn) fungeert als wereldwijd proefproject. De gevolgen kunnen groot zijn: Chinese bedrijven leveren immers al technologie aan tal van nieuwe kerncentraleprojecten in Europa en Afrika.
Behalve de lagere kosten van deze energieproductie – de exploitatie is goedkoper dan bij bestaande kerntechnologie – zou het succes van deze reactor ook een stevige impuls voor de internationale klimaatdoelen betekenen. Minder afval, minder risico: dat klinkt als muziek in de oren van beleidsmakers in Den Haag én Brussel.
Kernenergie blijft gevoelig onderwerp in de maatschappij
Na rampen zoals in Tsjernobyl, Three Mile Island en Fukushima is het wantrouwen ten opzichte van kernenergie wereldwijd sterk gegroeid. In landen als Duitsland leidde de angst zelfs tot het volledig afbouwen van kerncentrales. In Nederland is het maatschappelijk debat nog volop gaande – zeker nu de overheid naar extra kerncentrales in Zeeland en Groningen kijkt.
Het is goed om te onthouden dat ernstige ongelukken met kerncentrales uiterst zeldzaam zijn, ondanks hun grote impact. Nieuwe, veiliger technologieën zoals de thoriumreactor kunnen bijdragen aan meer draagvlak voor kernenergie als schone bron, mits duidelijk wordt uitgelegd hoe de risico’s nu wezenlijk kleiner zijn.
De komende maanden zullen cruciaal zijn: als het Chinese experiment slaagt, kan het wereldwijd de toon zetten. Misschien is het tijd om het debat over kernenergie opnieuw te voeren – met de feiten en mogelijkheden van 2025 op tafel.
